ΑΚΟΜΗ... Πόση μεγάλη διαφορά μπορεί να προκαλέσει μια τόσο δα μικρή λεξούλα!

Τη Μαρίνα Γιώτη τη γνωρίζω από τον πρώτο χρόνο που δημιούργησα το www.workingmoms.gr, και είναι μια από τις συγγραφείς/εικονογράφους που εκτιμώ βαθύτατα για την οξυδέρκεια, την ευφυΐα, τον μοναδικό χαρακτήρα και την καλοσύνη της ψυχής της που δεν είναι μόνο για το φαίνεσθαι και τις δημόσιες σχέσεις! Εννοείται κάθε φορά εντυπωσιάζομαι με την ιδιαίτερη γραφή της που ξεχωρίζει! Αν κάποιος χαρίσει σε μένα και τα παιδιά μου ένα βιβλίο της και δεν μας πει ότι είναι δικό της, θα το καταλάβουμε αμέσως από την εικονογράφηση που είναι φανταστική και χαρακτηριστική, αλλά και από τον μοναδικό τρόπο γραφής που με απλό και κατανοητό τρόπο μεταφέρει στους μικρούς αναγνώστες ακριβώς αυτό που θέλει να μάθουν από κάθε βιβλίο της.

Με αφορμή την κυκλοφορία του δωδέκατου κατά σειρά βιβλίου της, μου παραχώρησε μια αποκλειστική συνέντευξη, όπως κάθε φορά που κυκλοφορεί καινούργιο βιβλίο, και έχει να μας πει ενδιαφέροντα πράγματα και απορίες που θα βοηθήσουν μαμάδες και παιδιά.

Είναι τελικά οι δυνατότητες και οι ικανότητές μας κάτι σταθερό ή μεταβάλλονται με την προσπάθεια που καταβάλλουμε;

Το Γέτι είναι ο φανταστικός φίλος του Αγοριού. Το ακολουθεί παντού, αλλά μπορεί να πει μονάχα μία λέξη: “ακόμη”.
Το Αγόρι ανακαλύπτει ότι αυτή είναι μια μαγική λέξη που, όταν τη χρησιμοποιεί σωστά, το μυαλό του μεγαλώνει και μπορεί να καταφέρει τα πάντα, αρκεί να προσπαθήσει.

Το παγκόσμιο εκπαιδευτικό φαινόμενο που αλλάζει τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τις ικανότητες των παιδιών μας, μέσα από τη φαντασία της συγγραφέως και εικονογράφου Μαρίνας Γιώτη.

Έχουμε διαβάσει με τα παιδιά μου όλα σου τα βιβλία, από το πρώτο μέχρι το τελευταίο, για το οποίο και θα συζητήσουμε, το «Γέτι, η δύναμη του ακόμη». Κάθε σου βιβλίο μας έχει διδάξει κάτι, αλλά θεωρώ ότι στο Γέτι ξεπέρασες τον εαυτό σου και έβαλες τα παιδιά μου σε μια διαδικασία να αναπτύξουν την αυτοπεποίθησή τους και να καλλιεργήσουν την αυτοεκτίμησή τους. Ποια ήταν η έμπνευση και η αφορμή συγγραφής του Γέτι;

Η έμπνευση ήρθε από την Αμερικανίδα ψυχολόγο Carol Dweck και τις μελέτες της πάνω στη νοοτροπία ανάπτυξης. Πριν από πέντε χρόνια περίπου είχα την τύχη να παραβρεθώ σε μια διάλεξη ενός Άγγλου καθηγητή παιδαγωγικής στο σχολείο της κόρης μου, ο οποίος μιλούσε για αυτή τη θεωρία και πώς γονείς και εκπαιδευτικοί πρέπει να αρχίσουμε να βλέπουμε διαφορετικά τις ικανότητες και την πρόοδο των παιδιών μας, την επιβράβευση και την αποτυχία. Μιλούσε γι’ αυτή τη μικρή μαγική λεξούλα, το «Ακόμη», και πώς έχει τη δύναμη να αλλάξει τον τρόπο που σκεφτόμαστε. Το Γέτι λοιπόν γεννήθηκε λίγο μετά από το αγγλικό «yet» που σημαίνει «ακόμη» και ήρθε να αλλάξει τον τρόπο που σκεφτόμαστε γονείς και παιδιά.

Αυτό που αντιλαμβάνομαι εγώ, και θα ήθελα και τη δική σου γνώμη, είναι ότι οι νέοι γονείς έχουν τρομερές απαιτήσεις από τα παιδιά τους και στην πρώτη αποτυχία τους απογοητεύονται χωρίς να μπορούν να κρύψουν τη δυσαρέσκειά τους από αυτά. Ό,τι δεν κατάφεραν να πραγματοποιήσουν στη ζωή τους θέλουν να το καταφέρουν τα παιδιά τους με αποτέλεσμα να τα αγχώνουν. Τι θα συμβούλευες αυτούς τους γονείς ως συγγραφέας αλλά και ως γονιός;

Νομίζω, οι νέοι γονείς είναι πιο συνειδητοποιημένοι σε αυτό το θέμα σε σχέση με προηγούμενες γενιές, αλλά η αλήθεια είναι ότι το παλεύουμε. Αν και στη θεωρία ξέρουμε ότι δεν πρέπει να νιώθουμε καμία δυσαρέσκεια, τίποτα δεν κρίνεται από μια στιγμή ή μια αποτυχία, άλλωστε τα όνειρα και οι στόχοι είναι των παιδιών μας και όχι δικά μας. Στην πράξη συχνά τα δικά μας βιώματα και οι ματαιώσεις που έχουμε βιώσει επιτρέπουν υποσυνείδητα τέτοια συναισθήματα να φανούν. Το σημαντικό είναι να καταλάβουμε όλοι ότι η αποτυχία δεν είναι ντροπή. Πολλοί ιδιαίτερα επιτυχημένοι άνθρωποι απέτυχαν πολλές φορές πριν επιτύχουν. Πήραν το μάθημα και ξαναπροσπάθησαν. Αυτό που θα πρέπει να εμφυσήσουμε στα παιδιά μας είναι ότι όλα είναι εν εξελίξει. Αν κυνηγήσεις τα όνειρά σου με πάθος και επιμονή, αν όσες φορές πέσεις, ξανασηκωθείς, τότε την επόμενη φορά θα τα πας καλύτερα και αργά ή γρήγορα θα τα καταφέρεις. Το θέμα είναι να μη σταματάς να εξελίσσεσαι, να μαθαίνεις, να προκαλείς τον εαυτό σου συνεχώς. Αυτή την ανθεκτικότητα πρέπει να καλλιεργήσουμε οι γονείς στα παιδιά μας.

Πόση μεγάλη διαφορά μπορεί να προκαλέσει μια τόσο δα μικρή λεξούλα, το «ακόμη», σε οτιδήποτε σκέφτεται ένα παιδί; Πόσο μπορεί να του αλλάξει την ψυχολογία και τον τρόπο που θα αντιμετωπίζει κάθε πρόκληση στη ζωή του;

Μεγάλη! Άκουσέ το και εσύ: «Δεν μπορώ να δέσω τα κορδόνια μου… ακόμη!», «Δεν ξέρω πώς να λύσω αυτή την άσκηση… ακόμη!», «Δεν έχω φίλους… ακόμη!». Δεν αλλάζει εντελώς τον τρόπο που το βλέπεις;

Μοιράσου μαζί μας τρόπους με τους οποίους θα μπορούσαν οι γονείς να βοηθήσουν τα παιδιά τους να μην απογοητεύονται, κάθε μικρή αποτυχία να μην τη βλέπουν ως «το τέλος του κόσμου» και να γίνονται πιο δυνατά.

Θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν και οι ίδιοι ότι, πράγματι, δεν είναι το τέλος του κόσμου. Όταν τα παιδιά τους απογοητεύονται θα πρέπει να τους θυμίζουν ότι, οτιδήποτε δεν κατάφεραν, δεν το κατάφεραν… ακόμη! Ας χρησιμοποιήσουν αυτή τη μαγική λεξούλα στην καθημερινότητά τους και θα εκπλαγούν. Επίσης μπορούν να τους μιλάνε για τα πολλά παραδείγματα «ηρώων» μας, όπως ο Μάικλ Τζόρνταν, o Τόμας Έντισον, o Γουόλτ Ντίσνεϊ και ο Αϊνστάιν, που τους έλεγαν ότι δεν μπορούν να τα καταφέρουν, αλλά εκείνοι απέδειξαν, με τη δουλειά τους και έπειτα από αρκετές δυσκολίες, το αντίθετο. Πολλά παιδιά νομίζουν ότι υπάρχει ένα μαγικό ραβδί που τα κάνει όλα εύκολα. Καλό είναι να καταλάβουν ότι για κανέναν δεν ήταν εύκολο και οι δυσκολίες είναι αναπόφευκτο μέρος της διαδικασίας. Το να μάθεις να ξεπερνάς αυτά τα εμπόδια, και όχι η απουσία τους, είναι που θα σε κάνει να πετύχεις τον στόχο σου.

Όπως αναφέρεις και στο βιβλίο σου, κάθε παιδί μαθαίνει με τον δικό του ρυθμό και έχει να ανταγωνιστεί μόνο τον χθεσινό του εαυτό και κανένα άλλο παιδί. Αυτό είναι ένα λάθος που κάνουν οι περισσότεροι γονείς όταν τσακώνονται με τα παιδιά τους, να τα επιπλήττουν και να τα συγκρίνουν με τα αδέρφια ή τους φίλους τους. Πόσο ολέθριο θεωρείς ότι είναι αυτό για τα παιδιά;

Ολέθριο δεν ξέρω, αλλά σίγουρα αναποτελεσματικό. Δεν βοηθάει σε κάτι η σύγκριση, απλώς τα κάνουμε να νιώθουν μειονεκτικά. Κάθε παιδί έχει τον χρόνο και τον τρόπο του. Η ουσία είναι να μαθαίνει και να εξελίσσεται στον δικό του ρυθμό. Να προχωρά έστω και με μικρά βηματάκια. Πολλές φορές βλέπεις παιδιά που φαινομενικά έχουν μείνει πίσω και ξαφνικά γίνεται ένα κλικ στο μυαλό τους και κάνουν άλματα. Αν αυτό το παιδί το μειώσεις, θα νιώσει άχρηστο και θα σταματήσει να προσπαθεί. Η CarolDweckέχει πει: «Επειδή μερικοί άνθρωποι μπορούν να κάνουν κάτι με λίγη ή καθόλου εξάσκηση, αυτό δεν σημαίνει ότι άλλοι δεν μπορούν να το κάνουν (και μερικές φορές το κάνουν ακόμη καλύτερα) με εξάσκηση».

Οι περισσότεροι γονείς θεωρούν ότι τα παιδιά γεννιούνται με έμφυτα ταλέντα, ή το έχεις ή δεν το έχεις, όπως λέμε χαρακτηριστικά, και με τον φόβο μην αποτύχουν αποθαρρύνουν τα παιδιά τους να δοκιμάσουν νέα ενδιαφέροντα ή χόμπι. Σε βρίσκει σύμφωνη αυτή η αντιμετώπιση των γονιών;

Φυσικά όχι! Κανείς δεν ξέρει αν μπορείς ή δεν μπορείς να καταφέρεις κάτι μέχρι τελικά να το κάνεις. Ούτε εμείς οι ίδιοι ξέρουμε τα πραγματικά ταλέντα των παιδιών μας ή ακόμη και τα δικά μας. Παρόλο που τα παιδιά είναι διαφορετικά, στα πηγαία ταλέντα και στις κλίσεις τους, στα ενδιαφέροντα ή στην ιδιοσυγκρασία τους, αυτά είναι όλα σημεία έναρξης της προόδου, και μπορούν ν’ αλλάξουν και να ωριμάσουν μέσω της πρακτικής και της εμπειρίας. Μπορούν όλα να γίνουν ένας νέος Τσιτσιπάς; Όχι, όμως οι πραγματικές δυνατότητες ενός παιδιού παραμένουν άγνωστες και είναι αδύνατον να προβλέψει κανείς τι μπορεί να επιτύχει κάποιος με πολύχρονη πρακτική εξάσκηση και αφοσίωση. Έχω δει πολλούς ανθρώπους με μια ευκολία, ή αλλιώς με ταλέντο, στη ζωή τους που δεν κατάφεραν και πολλά γιατί δεν δούλεψαν πάνω σε αυτό και άλλους με ένα φαινομενικά πιο μέτριο ταλέντο που προχώρησαν πολύ περισσότερο.

Από τη μέρα που διαβάσαμε το βιβλίο σου, η λέξη «ακόμη» έχει γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας και της καθημερινότητάς μας, αυτό το λες και επιτυχία. Πώς νιώθεις γι’ αυτό;

Μεγάλη χαρά! Η αίσθηση ότι αυτό που κάνεις έχει αντίκτυπο και κάνει τη ζωή κάποιων ανθρώπων λίγο καλύτερη είναι κινητήρια δύναμη, όπως ξέρεις και εσύ, για τους περισσότερους συγγραφείς. Τι θα ήταν ένας συγγραφέας αν κανείς δεν διάβαζε τα βιβλία του;

Ποια είναι τα συγγραφικά σου σχέδια για το μέλλον; Θα περιμένουμε σύντομα ένα ακόμα συγγραφικό διαμαντάκι στη βιβλιοθήκη μας;

Αυτό είναι ευχή μου, αλλά ποτέ δεν ξεκινάω με αυτό στο μυαλό μου. Μόνο ο χρόνος μπορεί να το κρίνει. Έχω πολλές ιδέες που ελπίζω να βοηθήσουν παιδιά, γονείς και εκπαιδευτικούς, όμως δεν έχει έρθει η ώρα τους… ακόμη! Το «Γέτι» μας μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Διόπτρα, έχει ήδη γίνει bestsellerκαι έχουμε πολλά ακόμη να κάνουμε με αυτό. Τώρα τελειώνω το εκπαιδευτικό υλικό για την τάξη σε συνεργασία με τις εκπαιδευτικούς Αγγελική Χαλκιοπούλου και Γεωργία Σολωμού, ενώ πριν από λίγες ημέρες ανέβασα στο siteμου, αλλά και στην Κλειστή Ομάδα Αναγνωστών μου, τις δραστηριότητες για το σπίτι. Το βιβλίο έχει σημαντικές πρακτικές εφαρμογές και είναι σημαντικό να εντάξουμε τη δύναμη του ακόμη στην καθημερινότητα των παιδιών, αλλά και τη δική μας.

Βιογραφικό

Η Μαρίνα Γιώτη είναι βραβευμένη συγγραφέας και εικονογράφος της επιτυχημένης σειράς «Παραμύθια Αλλιώς», του βιβλίου για μαμάδες «Μια καρδιά» και άλλων παιδικών βιβλίων από τις Εκδόσεις Διόπτρα, αλλά και ακούραστη εξερευνήτρια της παιδικής φαντασίας. Μετά το «Δώσε Λύση στο Μελίσσι» που τόσο αγαπήθηκε από τα παιδιά, πριν λίγο καιρό κυκλοφόρησε το δεύτερο βιβλίο της σειράς «Μελισσάκια στα Θρανία» με τίτλο «Το Κάτι τι;». Βιβλία της έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά και ιταλικά. Μπορείτε να μάθετε περισσότερα για τη Μαρίνα, τα βιβλία της ή να βρείτε εκπαιδευτικό υλικό και δραστηριότητες στο www.marinagioti.gr.