Εδώ και 20 με 25 χρόνια περίπου τα κινητά έχουν μπει για τα καλά στην ζωή μας, κάνοντάς τα απαραίτητα σε τέτοιο βαθμό που αν αντιληφθούμε ότι δεν το έχουμε δίπλα μας μας πιάνει ανησυχία. Τα κινητά τηλέφωνα δεν έχουν γίνει όμως απαραίτητα μόνο στους ενήλικες αλλά και στα παιδιά. Αυτός άλλωστε είναι και ο λόγος που πολλοί γονείς αναρωτιούνται ποια είναι η κατάλληλη ηλικία για να αγοράσουν στο παιδί τους το πρώτο του κινητό τηλέφωνο. Όταν μάλιστα τα παιδιά φτάνουν στην ηλικία των 10 με 12 χρόνων αρχίζουν οι «πιέσεις» προς τους γονείς, οι οποίοι έχοντας κουραστεί από την επιμονή των παιδιών αλλά και από το γεγονός ότι δίνουν συνέχεια το δικό τους κινητό στο παιδί, αποφασίζουν να του αγοράσουν το δικό του.
Σε πρόσφατη έρευνα που διεξήγαγε το Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου το 2018 στην Ελλάδα, σε δείγμα 14.000 μαθητών ηλικίας μεταξύ 10 και 17 ετών, βρήκε ότι το 40% των παιδιών απέκτησε το πρώτο κινητό τηλέφωνο σε ηλικία 10-12 χρόνων ενώ το 23% των μαθητών απέκτησε το πρώτο του κινητό σε ηλικία μόλις 8-10 χρονών. Εντυπωσιακό είναι βεβαία και το ποσοστό των μαθητών που χρησιμοποιούν το κινητό ως κύριο μέσο πρόσβασης στο Διαδίκτυο, το οποίο αγγίζει το 73%.
Βέβαια ειδικοί ψυχολόγοι αναφέρουν ότι η απόκτηση ενός κινητού τηλεφώνου από ένα παιδί 10 ή 12 ετών δεν είναι θέμα κατάλληλης ηλικίας αλλά πόσο κοινωνικό-συναισθηματικά ώριμο είναι ένα παιδί και πόσο καλά έχει κατανοήσει την σημασία της τεχνολογίας. Μπορεί για παράδειγμα ένας έφηβος 16 χρονών να χρησιμοποιεί το κινητό με τον πλέον ανώριμο τρόπο ενώ ένα 12χρονο παιδί να δείχνει την απαραίτητη υπευθυνότητα για να έχει ένα κινητό τηλέφωνο στην κατοχή του. Η αγορά ενός κινητού τηλεφώνου λοιπόν δεν εξαρτάται τόσο από την ηλικία όσο από άλλους παράγοντες τους οποίους πρέπει να σκεφτούν οι γονείς, όπως είναι:
Πόσο υπεύθυνο είναι;
Το να έχεις ένα κινητό τηλέφωνο απαιτεί υπευθυνότητα για τον τρόπο με τον οποίο το χρησιμοποιείς. Προσέχουμε μην σπάσει ή χαλάσει, ακολουθούμε τους κανόνες(πχ δεν το χρησιμοποιούμε στο σχολείο), δεν χρησιμοποιούμε το κινητό ως μέσω παρενόχλησης των άλλων αλλά δεν επιτρέπουμε και σε κανέναν να μας παρενοχλεί και να μας εκβιάζει.
Γιατί το χρειάζεται;
Εάν ο λόγος που χρειάζεται κινητό το παιδί είναι γιατί έχουν και οι φίλοι του τότε θα πρέπει να ξανασκεφτείτε την απόφασή σας. Εάν όμως το παιδί ασχολείται με εξωσχολικές δραστηριότητες ή χόμπι και κρίνετε αναγκαία την επικοινωνία μαζί του, τότε σίγουρα το κινητό είναι χρήσιμο σε μια έκτακτη ανάγκη.
Γνωρίζει τους κανόνες ασφαλείας;
Πλέον τα κινητά τηλέφωνα αποτελούν έναν μικρό υπολογιστή με συνεχή πρόσβαση στο Διαδίκτυο και με πλήθος εφαρμογών, για να κατεβάσουν τα παιδιά με το πάτημα ενός κουμπιού. Πόσο καλά όμως γνωρίζουν τα παιδιά τους κανόνες αυτοπροστασίας στα socialmedia; Μπορούν να ελέγξουν τον χρόνο που δαπανούν στο κινητό και να συνετιστούν με τους κανόνες που έχετε θέσει εξαρχής;
Αντιλαμβάνεται το κόστος;
Πριν αγοράσετε το πρώτο κινητό στο παιδί θα πρέπει να έχετε συζητήσει και αποφασίσει από κοινού το πρόγραμμα κινητής τηλεφωνίας που ταιριάζει στις ανάγκες σας αλλά και δεν θα επιτρέπει στο παιδί να κάνει κατάχρηση μηνυμάτων, κλήσεων και MΒ. Επίσης, θα πρέπει να έχετε προνοήσει να μην έχει συνδεθεί η πιστωτική σας κάρτα με το τηλέφωνό του παιδιού και προβεί σε άσκοπες αγορές εντός εφαρμογών.
Είστε σε θέση να εφαρμόσετε τους κανόνες γονικού ελέγχου;
Είναι πολύ σύνηθες οι γονείς να αγοράζουν ένα κινητό στο παιδί και να μην ελέγχουν ποτέ, ποιες εφαρμογές έχει στο κινητό του, τι παιχνίδια παίζει, τι βλέπει στο YouTube με αποτέλεσμα η κατάσταση πολλές φορές να βγει εκτός ελέγχου. Από την στιγμή που θα δώσουμε ένα κινητό στο παιδί θα πρέπει να βάλουμε φίλτρα ελέγχου περιεχόμενου, να ελέγξουμε τις ρυθμίσεις απορρήτου στα social media, να θέσουμε όρια στην καθημερινή χρήση του κινητού και φυσικά να μπλοκάρουμε την οποιαδήποτε αγορά μέσω κινητού.
Συζητήστε για τους πιθανούς κινδύνους του Διαδικτύου
Όταν αποφασίστε ότι ήρθε η στιγμή να πάρετε το πρώτο κινητό στο παιδί, τότε είναι και η κατάλληλη στιγμή να συζητήσετε μαζί του τους κινδύνους που υπάρχουν και πως μπορεί να προφυλάξει τον εαυτό του. Υπάρχουν πολλές παγίδες στις οποίες μπορούν να πέσουν τα παιδιά μέσα από το Διαδίκτυο. Το Cyberbullying, ο εθισμός, η διαδικτυακή αποπλάνηση και η έκθεση ανηλίκου σε υλικό πορνογραφίας είναι μόνο ορισμένοι από τους κινδύνους που ελλοχεύει η έκθεση ενός παιδιού στο Διαδίκτυο.
Σε μια ψηφιακή εποχή που συνεχώς εξελίσσεται θα πρέπει ως γονείς να είμαστε πλήρως ενημερωμένοι τόσο για τις δυνατότητες της τεχνολογίας όσο και για τους ενδεχόμενους κινδύνους που υπάρχουν, με σκοπό πάντα να προστατεύσουμε τα παιδιά μας και να τα βοηθήσουμε να γίνουν οι σωστοί ψηφιακοί πολίτες του αύριο.
Παπαδοπούλου Χριστίνα
Εκπαιδευτικός
MSc στις Νέες Τεχνολογίες στην Εκπαίδευση
