Στολισμένα δέντρα, χιλιάδες χρωματιστά λαμπάκια σε δρόμους, πλατείες, μπαλκόνια και βιτρίνες, χριστουγεννιάτικα τραγούδια που ακούγονται στο ραδιόφωνο δίνουν το έναυσμα της έναρξης των Χριστουγέννων. Θέλοντας και μη μπαίνουμε στο κλίμα των εορτών με ότι αυτό συνεπάγεται. Άλλοι ξοδεύουν χρήματα σε άπειρα στολίδια και δώρα, άλλοι συναναστρέφονται περισσότερο με φίλους, άλλοι βρίσκουν την ευκαιρία να δουλέψουν περισσότερο και άλλοι απλά χαλαρώνουν στη ζεστασιά του σπιτιού τους.
Ίσως μερικές φορές να είμαστε τόσο απασχολημένοι που ξεχνάμε το πραγματικό νόημα των Χριστουγέννων.
Οι παραδόσεις τα ήθη και τα έθιμα του τόπου μας είναι ο πρώτος λόγος να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νέοι ώστε να διατηρούμε τις ριζές μας. Το Χριστόψωμο παρασκευάζεται από τη νοικοκυρά του σπιτιού τη Παραμονή των Χριστουγέννων και αποτελεί χριστιανικό έθιμο. Παιδιά τραγουδούν τα κάλαντα , παραμονή των εορτών, από σπίτι σε σπίτι. Η βασιλόπιτα επίσης, είναι ένα έθιμο που συνδέεται άμεσα με τη ζωή και το έργο του Μ.Βασιλείου. Το σπασμένο ρόδι αποτελεί το πιο γνωστό έθιμο που λέγεται πως φέρνει τύχη και ευμάρεια. Το στόλισμα του ελληνικού καραβιού, συμβολίζει την καινούρια πλεύση του ανθρώπου στη ζωή, μετά τη γέννηση του Ιησού. Κάθε σημείο της Ελλάδας από τη Μακεδονία, τη Θεσσαλία, τα Επτάνησα, την Ήπειρο, τη Θράκη, την Πελοπόννησο μέχρι την Κρήτη αναβιώνει τα δικά της έθιμα και παραδόσεις που έχουν τις ρίζες τους βαθιά πίσω στο χρόνο. Κάποια είναι γνωστά, άλλα λιγότερο διαδεδομένα. Καλικάντζαροι, φωτιές, γλέντια, παραδοσιακά παιχνίδια και γλυκίσματα είναι μερικά από τα πιο χαρακτηριστικά Ελληνικά Χριστουγεννιάτικα έθιμα.
Η αγάπη, η ζεστασιά, η συντροφικότητα, ο ποιοτικός χρόνος στο σπίτι με δικούς μας ανθρώπους χαρίζουν πέρα από γέλια και χαρές, πολλές αναμνήσεις. Τα παιδιά μεγαλώνοντας κρατούν εικόνες, μυρωδιές και ακούσματα που τα συντροφεύουν στην πορεία της ζωής τους και θα αναζητούν να τα επαναλάβουν όταν πια κάνουν δική τους οικογένεια. Δίνοντας ερεθίσματα στα παιδιά μας, βάζουμε τα θεμέλια για το μέλλον τους και εκείνα νιώθουν προστασία και αγάπη, που είναι το μόνο νόημα της ύπαρξης της οικογένειας.
Κανένα δώρο δεν ικανοποιεί περισσότερο ένα παιδί, από την αγάπη των πιο δικών του ανθρώπων, που του επιτρέπει να κάνει τις δικές του επιλογές, μέσα σε ένα πλαίσιο που διαμορφώνεται από τη ζεστή αγκαλιά, στοργικών και εκδηλωτικών γονιών.
Το αληθινό νόημα των Χριστουγέννων δεν εξαντλείται στα παιχνίδια και τα δώρα γι’ αυτό, αυτήν την εποχή μπορούμε να πράξουμε αλλά και να διδάξουμε στα παιδιά μας την προσφορά, την φιλανθρωπία και τον εθελοντισμό. Κάποιοι συνάνθρωποί μας υπήρξαν λιγότερο τυχεροί και αδυνατούν να χαρούν αυτές τις γιορτινές ημέρες. Ας βοηθήσουμε με όποιον τρόπο μπορούμε (ρούχα, τρόφιμα, χρήματα κλπ) κάποιον που έχει μεγάλη ανάγκη.
Στα γιορτινά τραπέζια και τις εξόδους ερχόμαστε σε επαφή με φίλους και συγγενείς. Μέσα από αυτές τις συνεστιάσεις σε μια βαθύτερη ερμηνεία βλέπουμε την ανάγκη για ενσυναίσθηση και ευαισθητοποίηση, διώχνοντας διαφορές, μνησικακίες και αρνητικές σκέψεις δίνοντας την σκυτάλη για δημιουργία θετικών σχέσεων. Ας το δούμε και σαν μια ευκαιρία για προσωπική εξέλιξη.
Άλλη μια ουσιαστική σημασία του εορτασμού των Χριστουγέννων είναι η θρησκευτική μας ταυτότητα. Πολλοί από εμάς νιώθουμε την ανάγκη μέσα από την εκκλησία, τη νηστεία και τις ψαλμωδίες να έρθουμε κοντά στην ενανθρώπηση του Χριστού. «Σήμερον ο Χριστός γεννάται», ψάλλει η Εκκλησία μας σπάζοντας τα χρονικά και τοπικά όρια και μεταφέροντας τους πιστούς σε ένα διαρκές παρόν.
Τα τραπέζια δεν αφορούν μόνο την ικανοποίηση της βιολογικής μας ανάγκης να φάμε αλλά συμβολικά δίνουν “ραντεβού” στην οικογένεια και τους φίλους να καλύψει βαθύτερες ανάγκες . Ανέκαθεν στην Ελλάδα, η οικογένεια, οι φίλοι, οι συνταξιδιώτες, οι συμπολεμιστές, μαζευόντουσαν γύρω από την φωτιά, το τσουκάλι, το τζάκι, το τραπέζι για να ζεσταθούν, να τραφούν αλλά και να έρθουν πιο κοντά. Το φαγητό είναι σημείο αναφοράς και παραδοσιακά στην χώρα μας το Κυριακάτικο μεσημεριανό τραπέζι έφερνε όλη την οικογένεια κοντά, χτίζοντας γέφυρες μεταξύ γενεών και δίνοντας τη δυνατότητα όλα τα μέλη της να γνωριστούν μεταξύ τους σαν μια όμορφη μεγάλη παρέα.
Μερικές ιδέες για την προετοιμασία των Χριστουγέννων
Για ενήλικες:
- Στολίστε με καλή παρέα το σπίτι σας.
- Οργανώστε βραδιές κινηματογράφου στο σπίτι σας με φίλους.
- Πηγαίνετε σε κάποια εκδήλωση του δήμου της περιοχής σας.
- Φτιάξτε (και μαζί με τα παιδιά) χριστουγεννιάτικα παραδοσιακά γλυκίσματα.
- Οργανώστε μια εκδρομή πολυήμερη ή μονοήμερη. Ψάξτε για προτάσεις προορισμών και πακέτα προσφορών στο διαδίκτυο έγκαιρα. Αν υπάρχουν παιδιά, φτιάξτε τους ένα κιτ απασχόλησης για το αυτοκίνητο.
- Βρείτε χρόνο για τον εαυτό σας. Αναζητήστε λίγες ώρες ευχαρίστησης και χαλάρωσης για να νιώσετε όμορφα όπως ένα χαλαρωτικό μασάζ ή μπάνιο,ξεκουραστείτε και κοιμηθείτε. Καλλωπισμό για τις γυναίκες (κομμωτήριο, πεντικιούρ, μανικιούρ), φαγητό, ποτό για τους άνδρες ή και όλα μαζί.
- Κάντε τον προϋπολογισμό σας και φτιάξτε τη λίστα με τα δώρα και τις υποχρεώσεις που έχετε για τις γιορτές.
Με τα παιδιά:
- Στολίστε το χριστουγεννιάτικο δέντρο ή καράβι σας.
- Δημιουργήστε χειροποίητες χριστουγεννιάτικες κατασκευές και διακοσμήστε με αυτές το σπίτι.
- Φτιάξτε ένα χριστουγεννιάτικο ημερολόγιο αντίστροφης μέτρησης.
- Γράψτε γράμμα στον Άγιο Βασίλη.
- Αγοράστε και διαβάστε βιβλία με χριστουγεννιάτικες ιστορίες.
- Στείλτε χειροποίητες χριστουγεννιάτικες κάρτες σε συγγενείς και φίλους που ζουν μακριά.
- Επισκεφθείτε όποιον έχει ανάγκη και χαρίστε τρόφιμα ή ρούχα και παιχνίδια, που δεν χρειάζεστε πια.
της Τίνας Γιάκα, Ψυχολόγος BSc, M.Ed.
