Φωνές και τιμωρία στα παιδιά
Οι υστερικές φωνές, το κακό ύφος και τα ουρλιαχτά, έχουν αντικαταστήσει σήμερα το παραδοσιακό «ξύλο, που βγήκε από τον παράδεισο».
Οι γονείς είναι ταλαιπωρημένοι με τα ενοχικά τους σύνδρομα γιγαντωμένα μέσα τους, ψάχνουν να βρουν τον κατάλληλο τρόπο να επιβληθούν στα παιδιά τους. Και ενώ για τους περισσότερους γονείς σήμερα είναι αυτονόητο ότι το ξύλο ανήκει στο παρελθόν ως παιδαγωγική μέθοδος, παρ’ όλα αυτά δεν μπορούν να επιβληθούν στον εαυτό τους κάθε φορά που τα παιδιά, αδυνατούν να πειθαρχήσουν στις υποδείξεις τους. Και καταφεύγουν στις φωνές.
Το αποτέλεσμα είναι οι ενοχές να γίνονται ένας φαύλος κύκλος που δεν σταματά ποτέ. Αποτέλεσμα: Το μόνο που πετυχαίνουν οι γονείς με την υψωμένη φωνή είναι να εθίζονται τα παιδιά σε τέτοιου τύπου αντιδράσεις και φυσικά να συνεχίζουν ανενόχλητα. Αν μάλιστα οι φωνές συνοδεύονται από οργή, προσβολές ή ακόμη και σαρκασμό, τότε υπάρχει περίπτωση να δημιουργήσουν στο παιδί αισθήματα απόρριψης. Πριν λοιπόν φωνάξετε ξανά σκεφτείτε ότι τώρα είστε σε θέση να τρομοκρατείτε μία ύπαρξη που αδυνατεί να σας αντιμετωπίσει, αλλά την ίδια στιγμή προετοιμάζετε το μελλοντικό «νευρικό και αγενή» γιο ή κόρη.
Όταν παιδί κρύβει κάτι που του έχει συμβεί…
Τα παιδιά συνήθως λένε ψέματα ή κρύβουν ένα γεγονός είτε γιατί νιώθουν άσχημα για κάτι που έκαναν και πιστεύουν πως αν πουν ψέματα θα είναι σαν να μην συνέβη το γεγονός αυτό, είτε γιατί επιθυμούν να αποφύγουν την τιμωρία.
Η τιμωρία έχει αποδειχθεί πως δεν έχει ιδιαίτερο διδακτικό όφελος. Ως παιδαγωγική δεν προτείνεται, πλέον, καθώς φαίνεται να δημιουργεί ανευθυνότητα αντί υπευθυνότητας, φόβο αντί εμπιστοσύνης και αντιδράσεις αντί συνεργασίας.
Βλέπουμε λοιπόν ότι η τιμωρία μπορεί να δημιουργήσει συναισθήματα εχθρότητας, εκδίκησης, ανυπακοής, ενοχής, αυτολύπησης κτλ.
Στην ουσία η τιμωρία είναι μία μορφή εκδίκησης του γονιού προς το παιδί. Είναι μια εύκολη λύση να του στερήσουμε αυτό που το ευχαριστεί, να το πονέσουμε εκεί που θα πονέσει.
Τιμωρία ή συνέπεια;
H τιμωρία είναι λοιπόν μία ποινή που επιβάλλεται για κάποιο σφάλμα ή παράλειψη, ενώ η συνέπεια είναι το λογικό –και σε μερικές περιπτώσεις το αναπόφευκτο- επακόλουθο μίας πράξης. Βλέπουμε επίσης την σημαντική διαφορά της τιμωρίας από την συνέπεια και στον ψυχισμό του παιδιού μας και στην εκπαίδευσή της συμπεριφοράς του, ώστε να μην επαναλαμβάνει στο μέλλον παρόμοιες συμπεριφορές.
Έχουμε όμως αναρωτηθεί τι νιώθουν τα παιδιά όταν τα τιμωρούμε;
Θα ήταν πολύ βοηθητικό να πάμε λίγο τον χρόνο πίσω και να θυμηθούμε τα δικά μας συναισθήματα όταν μας τιμωρούσαν οι γονείς μας. Μερικοί θυμώναμε τόσο πολύ που νιώθαμε ότι μισούμε τους γονείς μας. Σε άλλους γεννιόντουσαν πολλές ενοχές για τις πράξεις τους. Άλλοι θέλαμε να εκδικηθούμε τους γονείς μας φτάνοντας μέχρι την αυτοκαταστροφή.
Η τιμωρία φέρνει θυμό, χαλάει τη σχέση γονιού-παιδιού και είναι μια μορφή επιβολής δύναμης και εξουσίας.
Αξίζει να αναρωτηθούμε λοιπόν, εν τέλει για ποιόν τιμωρούμε;
Εξάλλου, δεν είναι δυνατόν να κάνεις κάποιον να συμπεριφερθεί καλύτερα, με το να το κάνεις να αισθάνεται άσχημα και θυμωμένα.
της Ελπίδας Γεωργακοπούλου
Συμβουλευτική Ψυχολόγος εφήβων- ενηλίκων-οικογένειας
Ειδική Διατροφολόγος εφήβων – ενηλίκων Γλυφάδα
Τηλ. 6944544636
