Κάθε χρόνο, η US News και η World Report κατατάσσουν τις καλύτερες δίαιτες για το επόμενο έτος.
Για το 2019, η μεσογειακή διατροφή πήρε το κορυφαίο βραβείο.
Μεσογειακή Διατροφή: η παραδοσιακή ελληνική διατροφή που έγινε μόδα, η μόδα που όλοι πρέπει να ακολουθήσουμε!
Είναι απλή, είναι νόστιμη, απόλυτα υγιεινή, φιλική προς το περιβάλλον και οικονομική.
Ακολουθούν μερικές ερωτήσεις για να καταλάβουμε ποσό σημαντική είναι για εμάς τους Έλληνες η Μεσογειακή Διατροφή:
Τι ποσοστό ακολουθεί τη μεσογειακή διατροφή ;
Μεγάλη μείωση καταγράφει τα τελευταία χρόνια ο αριθμός των μαθητών στην Ελλάδα που ακολουθεί «ικανοποιητικές» διατροφικές συνήθειες, σύμφωνες δηλαδή με το μεσογειακό πρότυπο δίαιτας. Χαρακτηριστικό είναι ότι το 25% των παιδιών δεν τρώνε πρωινό, ενώ η διατροφή τους υποβαθμίζεται με το πέρασμα στην εφηβεία, όπως δείχνουν, μεταξύ άλλων, τα αποτελέσματα του προγράμματος ΕΥΖΗΝ έπειτα από τρία χρόνια υλοποίησής του.
Το έτος 2014-2015 το ποσοστό των μαθητών με ικανοποιητικές διατροφικές συνήθειες διαμορφώνεται στο 25,4%, καταγράφοντας πτώση της τάξης του 35% σε σχέση με το 2012-2013, οπότε το αντίστοιχο ποσοστό ανερχόταν σε 43,4%, ενώ το 2013-2014 σε 36,4%.
Ένα μικρό ποσοστό των μαθητών της Ελλάδας εμφανίζουν ικανοποιητική προσκόλληση στο διατροφικό πρότυπο της Μεσογειακής δίαιτας, όπως αξιολογείται μέσω του KIDMED σκορ (εύρος: -4 έως 12). Για παράδειγμα , κατά το σχολικό έτος 2012-13, το 39,1% των παιδιών εμφάνισαν ικανοποιητικές διατροφικές συνήθειες (KIDMED σκορ ≥ 8), το 51,7% μέτριες (KIDMED σκορ ≥ 4 και ≤ 7), και το 9,2% μη ικανοποιητικές (KIDMED σκορ ≤ 3).
Τα κορίτσια φαίνεται να έχουν ελαφρώς καλύτερες διατροφικές συνήθειες σε σχέση με τα αγόρια. Παράλληλα, δεν παρατηρήθηκαν σημαντικές διαφορές στις διατροφικές συνήθειες των μαθητών μεταξύ των περιφερειών της Ελλάδας. Πρέπει, ωστόσο, να σημειωθεί, ότι η διατροφή των μαθητών φάνηκε να υποβαθμίζεται με τη μετάβαση των παιδιών από την πρωτοβάθμια στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση ,δηλαδή στην εφηβεία.
Τα αποτελέσματα του προγράμματος δείχνουν, εξάλλου, ότι περίπου το 25% των παιδιών στην Ελλάδα παραλείπουν την κατανάλωση πρωινού γεύματος, το 20% καταναλώνουν έτοιμο γρήγορο φαγητό (fast food) περισσότερο από 1 φορά την εβδομάδα και το 20% καταναλώνουν σε καθημερινή βάση γλυκά. Επιπλέον, αναφορικά με τις βασικές ομάδες τροφίμων της δίαιτας, το 50% των μαθητών στην Ελλάδα καταναλώνουν λιγότερα από 2 φρούτα την ημέρα, το 75% καταναλώνουν λιγότερο από 2 μερίδες λαχανικών (ωμών ή μαγειρεμένων) την ημέρα, το 20% καταναλώνουν λιγότερο από 2-3 μερίδες γαλακτοκομικών προϊόντων (γάλα, γιαούρτι και τυρί) την ημέρα, το 50% καταναλώνουν ψάρι πιο σπάνια από 2-3 φορές την εβδομάδα και το 30% καταναλώνουν όσπρια πιο σπάνια από 1 φορά την εβδομάδα.
Το πρόγραμμα ΕΥΖΗΝ πραγματοποιεί για τρίτη συνεχή χρονιά ενημερωτικές παρουσιάσεις για παιδιά και εφήβους, με θέματα γύρω από την υγεία, τη διατροφή, τη σωματική δραστηριότητα και την ανάπτυξη, αλλά και ειδικότερα θέματα, όπως η Μεσογειακή δίαιτα, η εικόνα σώματος και η διαχείριση βάρους, η σχολική επίδοση και η καταναλωτική συμπεριφορά.
Τι περιλαμβάνει η μεσογειακή διατροφή;
Τα κύρια χαρακτηριστικά αυτής της δίαιτας περιλαμβάνουν αναλογικά υψηλή κατανάλωση ελαιολάδου, όσπρια, ανεπεξέργαστα δημητριακά, φρούτα και λαχανικά, μέτρια προς υψηλή κατανάλωση ψαριού, μέτρια κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων (κυρίως τυρί και γιαούρτι), μέτρια κατανάλωση κρασιού, και χαμηλή κατανάλωση κρέατος.
Ποια τα οφέλη της μεσογειακής διατροφής (σε τι μας βοηθά);
Η επιστημονική κοινότητα έχει αναγνωρίσει, μέσα από πληθώρα κλινικών και επιδημιολογικών μελετών, το σημαντικό ρόλο της Μεσογειακής Διατροφής, τόσο στην πρόληψη όσο και στην έκβαση πολύπλοκων ασθενειών, όπως οι καρδιοαγγειακές παθήσεις. Η Μεσογειακή Διατροφή, με τα άφθονα θρεπτικά της συστατικά, τη σωστή αναλογία γευμάτων και το άφθονο ελαιόλαδο δεν σταματά να αποτελεί πηγή κλινικών μελετών παρέμβασης (Intervention studies).
Πρόσφατα αποτελέσματα από την ισπανική μελέτη PREDIMED , εξηγούν την αποτελεσματικότητα της κατανάλωσης Μεσογειακής διατροφής για την πρόληψη του διαβήτη τύπου 2 σε άτομα με υψηλό κίνδυνο καρδιοαγγειακών παθήσεων. Συγκεκριμένα, 418 μη-διαβητικοί εθελοντές, ηλικίας 55 έως 80 ετών, με περισσότερους από 2 παράγοντες κινδύνου για καρδιοαγγειακές παθήσεις, metformin-online com σε 3 ομάδες και παρακολουθήθηκαν για περίπου 4 χρόνια. Η πρώτη ομάδα ακολούθησε Μεσογειακή διατροφή ενισχυμένη με παρθένο ελαιόλαδο (1 λίτρο την εβδομάδα), η δεύτερη ομάδα ακολούθησε Μεσογειακή διατροφή ενισχυμένη με ξηρούς καρπούς (30 γρ. ημερησίως) και η τρίτη ομάδα ακολούθησε δίαιτα χαμηλή σε λιπαρά (ομάδα ελέγχου). Μετά από περίπου 4 χρόνια παρακολούθησης (follow up) διαπιστώθηκε ότι όσο πιο πιστή ήταν η τήρηση της Μεσογειακής διατροφής τόσο μικρότερα ήταν τα κρούσματα διαβήτη τύπου 2 (σχέση αντιστρόφως ανάλογη). Επιπλέον, όταν τα αποτελέσματα των ομάδων μεσογειακής διατροφής συγκρίθηκαν με τα αντίστοιχα της ομάδας ελέγχου (control group) διαπιστώθηκε μείωση στα κρούσματα διαβήτη της τάξεως του 52%. Η μελέτη αυτή που δημοσιεύεται στην επιστημονική επιθεώρηση Diabetes Care [13] καταλήγει ότι η Μεσογειακή διατροφή, χωρίς περιορισμό θερμίδων, φαίνεται να είναι αποτελεσματική στην πρόληψη του διαβήτη τύπου 2, σε άτομα με υψηλό κίνδυνο καρδιοαγγειακών παθήσεων.
Οι έρευνες γύρω από τη Μεσογειακή διατροφή όμως δεν σταματούν εδώ. Σε μια άλλη ευρωπαϊκή τυχαιοποιημένη κλινική μελέτη (EUROLIVE) [14] οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι πολυφαινόλες του ελαιόλαδου, βασικού συστατικού της μεσογειακής διατροφής, προωθούν τη δημιουργία αντισωμάτων (OLABS) ενάντια στην οξειδωμένη μορφή της ¨κακής¨ χοληστερόλης (oxidized LDL) και ότι η δημιουργία αυτή ενισχύεται όταν η οξείδωση των λιπιδίων στον οργανισμό μας (lipid oxidative damage) είναι αυξημένη . Η οξειδωμένη αυτή μορφή της κακής χοληστερόλης (oxidized LDL) αποτελεί μόριο με ιδιαίτερα ενεργό ρόλο στη δημιουργία της αθηροσκλήρωσης. Σε αντίθεση, η δημιουργία αντισωμάτων (OLAB) από τον οργανισμό μας, κατά αυτής της οξειδωμένης μορφής φαίνεται να δρα προστατευτικά. Στην παραπάνω μελέτη συμμετείχαν 200 υγιείς Ευρωπαίοι άντρες, οι οποίοι κατανάλωσαν ελαιόλαδο με υψηλό, μεσαίο και χαμηλό ποσοστό φαινολικών συστατικών για τη διάρκεια τριών εβδομάδων. Η ανάλυση των αποτελεσμάτων έδειξε ότι α) η συγκέντρωση των OLAB στο πλάσμα του αίματος των εθελοντών ήταν αντιστρόφως ανάλογη με την οξειδωμένη LDL (p<0.001), β) όσο μεγαλύτερο ήταν το φαινολικό περιεχόμενο του ελαιόλαδου που κατανάλωναν, τόσο μεγαλύτερη ήταν η παραγωγή αντισωμάτων OLAB (p<0.023).
Μπορεί ένας έφηβος ή ένα παιδί να ακολουθήσει τη μεσογειακή διατροφή;
Η μεσογειακή διατροφή είναι ιδανική για την εφηβεία!
Οι βασικές συστάσεις της Ένωσης Ελλήνων Διαιτολόγων για την ηλικία αυτή είναι:
- Να μην παραλείπονται κύρια γεύματα
- Το πρωινό είναι από τα σημαντικότερα γεύματα της ημέρας
- Να μην καταναλώνονται μεταξύ των γευμάτων πρόχειρες τροφές. Οι πρόχειρες τροφές περιέχουν αρκετό λίπος, αλάτι και κενές θερμίδες. Γι αυτό πρέπει να χρησιμοποιούνται με μέτρο.
- Λιγότερα λίπη και ζάχαρη
- Κατανάλωση περισσότερων τροφών πλούσιων σε φυτικές ίνες
- Άφθονα φρούτα και λαχανικά
- Κατανάλωση ποικιλίας τροφών καθημερινά
- Διατήρηση κανονικού σωματικού βάρους
- Αργό μάσημα
- Άφθονο νερό
- Να αποφεύγονται τα οινοπνευματώδη ποτά
- Να αποφεύγεται η υπερκατανάλωση γλυκών και αναψυκτικών
- Να αποφεύγεται το πολύ αλάτι
- Άσκηση καθημερινά
Ένα σωστό διατροφικό πρόγραμμα κατά την εφηβεία αποτελεί το θεμέλιο λίθο ενός γενικότερα ισορροπημένου τρόπου ζωής που εξασφαλίζει υγεία, καλαισθησία, ευχαρίστηση, καλές ανθρώπινες σχέσεις και μακροζωία.
Η μεσογειακή διατροφή είναι μια ισορροπημένη διατροφή;
Η Μεσογειακή διατροφή είναι μια σύγχρονη διατροφική συνήθεια αρχικά εμπνευσμένη από τις διατροφικές συνήθειες από την Ελλάδα, τη νότια Ιταλία, τη Γαλλία και την Ισπανία στη δεκαετία του 1940 και του 1950. Τα κύρια χαρακτηριστικά αυτής της δίαιτας περιλαμβάνουν αναλογικά υψηλή κατανάλωση ελαιολάδου, όσπρια, ανεπεξέργαστα δημητριακά, φρούτα και λαχανικά, μέτρια προς υψηλή κατανάλωση ψαριού, μέτρια κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων (κυρίως τυρί και γιαούρτι), μέτρια κατανάλωση κρασιού, και χαμηλή κατανάλωση κρέατος. Τις τελευταίες δεκαετίες, η επιστημονική κοινότητα έχει αναγνωρίσει, μέσα από πληθώρα κλινικών και επιδημιολογικών μελετών, το σημαντικό ρόλο της Μεσογειακής Διατροφής, τόσο στην πρόληψη όσο και στην έκβαση πολύπλοκων ασθενειών, όπως οι καρδιοαγγειακές παθήσεις Η Μεσογειακή Διατροφή, με τα άφθονα θρεπτικά της συστατικά, τη σωστή αναλογία γευμάτων και το άφθονο ελαιόλαδο δεν σταματά να αποτελεί πηγή κλινικών μελετών παρέμβασης (Intervention studies).
Τα ποιο βασικά τρόφιμα που καταναλώνει κάποιος που ακολουθεί τη μεσογειακή διατροφή;’
Καθημερινά
- Δημητριακά και τα προϊόντα τους (ρύζι, ζυμαρικά, ψωμί, κτλ). Παρέχουν ενέργεια, είναι χαμηλά σε λίπος, βοηθούν στην καλή λειτουργία του εντέρου και μειώνουν τη χοληστερόλη.
- Φρούτα και λαχανικά. Αποτελούν καλή πηγή αντιοξειδωτικών και πολλών βιταμινών, ενώ δρουν προστατευτικά ενάντια στα καρδιαγγειακά νοσήματα και διάφορες μορφές καρκίνου.
- Όσπρια και ξηροί καρποί. Έχουν πολλές φυτικές ίνες και βιταμίνες δίνοντας ενέργεια στον οργανισμό.
- Ελαιόλαδο. Προστατεύει ενάντια στη στεφανιαία νόσο, μειώνει τα επίπεδα της «κακής» χοληστερόλης, ενώ αυξάνει την «καλή χοληστερόλη».
- Γαλακτοκομικά προϊόντα. Αποτελούν καλή πηγή ασβεστίου που βοηθάει στη διατήρηση της οστικής μάζας προλαμβάνοντας τον κίνδυνο φθοράς. Είναι καλό να περιέχουν χαμηλά λιπαρά.
Λίγες φορές την εβδομάδα
- Ψάρια. Μειώνουν την πιθανότητα εμφάνισης στεφανιαίας νόσου εξαιτίας των ω3 λιπαρών οξέων που περιέχουν.
- Πουλερικά. Παρέχουν πρωτεΐνες υψηλής διατροφικής αξίας, καθώς και σίδηρο.
- Αυγά. Είναι πλούσια σε πρωτεΐνες, βιταμίνες και ανόργανα στοιχεία.
- Γλυκά. Πρέπει να καταναλώνονται με μέτρο.
Λίγες φορές τον μήνα
Κρέας. Περιέχει πρωτεΐνες υψηλής διατροφικής αξίας, σίδηρο και βιταμίνες.
της διαιτολόγου-διατροφολόγου Έφης Δέδε
Mediterranean b-eat -by Efi Dede
