Πολλοί γονείς, ειδικά όσο μεγαλώνει το παιδί, αρχίζουν να προβληματίζονται για το αν είναι «σωστό» να κυκλοφορούν γυμνοί μπροστά του. Κάποιοι υποστηρίζουν πως είναι μέρος της καθημερινότητας της οικογένειας και πως δεν κάνει κακό στην ψυχολογία του ενώ άλλοι πιστεύουν ότι είναι προτιμότερο αυτή η πρακτική –τουλάχιστον- να αποφεύγεται. Τελικά, είναι «πρέπον» να αλλάζουμε ρούχα ενώ μας παρακολουθεί το παιδί, να κάνουμε μαζί του μπάνιο ή, τέλος, να κυκλοφορούμε γυμνοί μέσα στο σπίτι γιατί, κατά τη γνώμη μας, είναι κάτι φυσικό;
Πώς «βοηθάει» τα μικρά παιδιά να μας βλέπουν γυμνούς
Εξοικειώνονται με τους γονείς τους
Σύμφωνα με τον παιδοψυχολόγο, κ. Δημήτρη Κούκη, το να βλέπει ένα παιδί μέχρι τριών ετών γυμνούς τους γονείς του είναι αποδεκτό. Ένα μωρό που έρχεται σ’ επαφή με το στήθος της μητέρας του όταν θηλάζει ή μια δίχρονη κόρη που βλέπει τον πατέρα της να αλλάζει ρούχα δεν είναι κάτι μεμπτό. Αντίθετα, τουλάχιστον σ’ αυτές τις μικρές ηλικίες, κάτι τέτοιο λειτουργεί περισσότερο ως μια συμπεριφορά που «δένει» γονιό και παιδί και που βοηθά το τελευταίο να νιώσει συναισθηματική ασφάλεια.
Μαθαίνουν να αποδέχονται το σώμα τους
Μεγαλώνοντας με γονείς που έχουν πιο… ελεύθερο πνεύμα, το παιδί αυτόματα μαθαίνει να αποδέχεται και το δικό του σώμα, αφού βλέπει ότι δεν είναι κάτι κακό και, ακολουθώντας το παράδειγμα των γονιών του, μπορεί να εκφραστεί το ίδιο ελεύθερα. Έτσι, στα μάτια του απενοχοποιείται η θέα του γυμνού και το αντιμετωπίζει ως κάτι φυσιολογικό, χωρίς να ντρέπεται γι’ αυτό, αποκτώντας μια υγιή εικόνα για το σώμα του. Σχετική έρευνα, μάλιστα, έχει δείξει ότι η έκθεση των παιδιών στο γυμνό των γονιών τους σε ηλικίες από τριών έως έξι ετών σε καμία περίπτωση δεν τα επηρέασε αρνητικά. Όπως επισημαίνει ο παιδοψυχολόγος, δεν επηρεάζει αρνητικά την μετέπειτα σεξουαλική ζωή του παιδιού, παρά μόνο σε ελάχιστες εξαιρέσεις, και αυτό αν οι γονείς συνεχίσουν την ίδια πρακτική όσο το παιδί είναι στην εφηβεία.
Μέσω του γυμνού μαθαίνουν να εκφράζονται πιο ελεύθερα
Κάποιοι γονείς υποστηρίζουν η αποδοχή του γυμνού σώματος από το παιδί μπορεί να λειτουργήσει ως το έναυσμα για να αρχίζει να εκφράζεται ελεύθερα σε όλους τους τομείς, να αναπτύσσει την προσωπικότητά του και να εκφράζει χωρίς δισταγμό τις σκέψεις και τα «θέλω» του. Έτσι, αρχίζει να αποδέχεται γενικότερα τον εαυτό του και να αισθάνεται ελεύθερο να εκφραστεί όπως θέλει, χωρίς περιορισμούς.
Οι «αντιρρήσεις»…
Η ηλικία παίζει ρόλο
Σύμφωνα με τον κ. Κούκη, καλό θα είναι να αρχίσουμε να είμαστε πιο προσεκτικοί στα παιδιά από τριάμισι ετών και πάνω. Τα παιδιά, αρχίζουν να ανακαλύπτουν την σεξουαλικότητά τους από τα τεσσεράμισι με πέντε έτη, επομένως θα είναι προτιμότερο να βάλουμε νωρίτερα κάποια όρια στην οικογένεια και να είμαστε πιο συγκρατημένοι μπροστά τους. Από αυτή την ηλικία και έπειτα, αυτή η συνήθεια είναι προτιμότερο να αποφευχθεί.
Η ξαφνική έκθεση στο γυμνό μπορεί να τα… βρει απροετοίμαστα
Αν οι γονείς δεν έχουν μιλήσει στο παιδί για το σώμα του ή αν δεν έχει υπάρξει κάποια σεξουαλική διαπαιδαγώγηση στο σχολείο, το παιδί είναι πολύ πιθανό να τρομάξει στη θέα των γεννητικών οργάνων των γονιών του. Η ξαφνική έκθεση στο γυμνό μπορεί να το βρει απροετοίμαστο και να του δημιουργήσει αρνητικά συναισθήματα. Παράλληλα, όπως προσθέτει ο κ. Κούκης, είναι πολύ πιθανό να νιώσει ανταγωνιστικά συναισθήματα προς τον γονέα του ίδιου φύλου, κάνοντας σύγκριση ανάμεσα στο δικό του σώμα και το σώμα της μητέρας του, αν είναι κόρη και του πατέρα του, αν είναι γιος. Ενδεχομένως να νιώσει ανεπαρκής μπροστά στη θέα των μεγαλύτερων γεννητικών οργάνων του γονέα και να του προκληθούν αισθήματα αγωνίας και κατωτερότητας.
Ενδέχεται να προκληθεί σεξουαλική διέγερση του παιδιού
Είναι πιθανό, σε κάποιες περιπτώσεις, η έκθεση του γυμνού στους γονείς να συνδέεται με μια γενικότερη χαλαρή στάση που υιοθετούν στο σπίτι. Γι’ αυτό, θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί στις προσωπικές τους στιγμές, να κλείνουν την πόρτα του υπνοδωματίου τους και την πόρτα της τουαλέτας όταν κάνουν μπάνιο για να μην «προκαλέσουν» άθελά τους σεξουαλική διέγερση στο παιδί, που από την ηλικία των τεσσάρων ετών αρχίζει ήδη να ανακαλύπτει την σεξουαλικότητά του.
Στο ίδιο πλαίσιο, καλό θα είναι, τουλάχιστον από την σχολική ηλικία του παιδιού, να μην το κάνει μπάνιο ο γονέας του αντίθετου φύλου, αφού μπορεί να του προκληθεί ερωτική διέγερση, φυσικά άθελά του. Όσο και αν απολαμβάνουμε να κάνουμε μπάνιο το παιδί, γιατί έτσι κι αλλιώς στα μάτια μας είναι κάτι αθώο και χαριτωμένο, στο μυαλό του –δικαιολογημένα- μπορεί να υπάρξουν τρίτες σκέψεις, που θα του είναι δύσκολο να διαχειριστεί.
Το παιδί δεν μαθαίνει τα όριά του
Μεγαλώνοντας σε ένα περιβάλλον που απομυθοποιεί το γυμνό, το παιδί δυσκολεύεται να μάθει ποια είναι τα όρια του. Με τον τρόπο αυτό, μαθαίνει ότι είναι καλό να κυκλοφορούμε γυμνοί και τα όρια στο μυαλό του είναι συγκεχυμένα. Δεν μαθαίνει να έχει αλλά και να σέβεται τον προσωπικό χώρο των υπολοίπων.
Αυτόματα, σύμφωνα με τον παιδοψυχολόγο, το παιδί εκλαμβάνει το μήνυμα ότι δεν θα ήταν λάθος να δει γυμνό τον φίλο του ή ακόμα και έναν ενήλικα, εκτός απ’ τον γονιό του, που μπορεί να έχει «ύποπτες» προθέσεις. Σε αυτή την περίπτωση, δεν μπορεί να καταλάβει τι είναι σωστό και τι λάθος και δεν μπορεί να προστατεύσει τον εαυτό του, αφού έχει μάθει να μην θεωρεί την έκθεση στο γυμνό ως κάτι κακό.
Δεν πρέπει να αγνοούμε τις αντιδράσεις του
Ακόμα και αν μας φαίνεται περίεργο για ένα μικρό παιδί, θα πρέπει να σεβαστούμε την επιθυμία του και να μην αγνοούμε τις αντιδράσεις του. Αν για παράδειγμα εκφράσει την δυσαρέσκειά του όταν μας δει να αλλάζουμε ρούχα ή ντρέπεται να γδυθεί μπροστά μας, θα πρέπει πολύ απλά να σεβαστούμε την αντίδραση και τα συναισθήματά του.
Σε καμία περίπτωση, ωστόσο, δεν θα πρέπει να του δημιουργήσουμε αισθήματα ενοχής. Σύμφωνα με τον γιατρό, τα όρια είναι ένα κομμάτι της διδασκαλίας και είναι καλό να μπαίνουν από τους γονείς όταν τα παιδιά βρίσκονται ακόμα σε αυτή την ηλικία. Πάντα πρέπει να θυμόμαστε ότι είμαστε το παράδειγμά τους και, χωρίς υπερβολές και εντάσεις, να αντιμετωπίζουμε την κάθε κατάσταση.
