Όταν γνώρισα την Α.Β., μου εκμυστηρεύτηκε ότι κάθε μέρα κρεμούσε τα ρούχα της οικογένειας σύμφωνα με το χρώμα τους, κάθε βράδυ σπαταλούσε δύο ώρες να τακτοποιεί τα παιχνίδια των παιδιών της στις αρχικές τους συσκευασίες, ενώ είχε σταματήσει να καλεί κόσμο στο σπίτι, γιατί ακόμα και για να έρθει μια φίλη με το παιδί της για καφέ η Α.Β. χρειαζόταν τρεις μέρες να προετοιμαστεί. Το σπίτι της έμοιαζε τέλειο, πεντακάθαρο και τακτοποιημένο στην εντέλεια, σαν να μην είχε πατήσει άνθρωπος για μέρες, αλλά μέσα της η ψυχική της αναστάτωση, ή ‘ακαταστασία’ ήταν τεράστια.
Άνθρωποι που είναι τελειομανείς σαν την Α.Β. εκ πρώτης όψεως φαίνεται ότι τα έχουν όλα οργανωμένα και τακτοποιημένα στη ζωή τους. Αν δει κανείς κάτω από την καλογυαλισμένη επιφάνεια της τελειομανίας, θα ανακαλύψει ότι υπάρχει μεγάλο στρες, άγχος, στεναχώρια, ακόμα και έλλειψη αυτοπεποίθησης. Και βέβαια, όταν η μαμά είναι τελειομανής, το παιδί της ζορίζεται ιδιαίτερα.
Οι τελειομανείς μαμάδες (και μπαμπάδες) πιέζουν το παιδί τους να είναι άριστο στα μαθήματα, στα σπορ, στα εξωσχολικά, στις κοινωνικές υποχρεώσεις του, στις δουλειές που έχει να κάνει στο σπίτι.. σε κάθε τι. Δεν επιτρέπεται κανένα λάθος και κάθε φορά ο πήχης ανεβαίνει όλο και ψηλότερα. Το αποτέλεσμα; Το παιδί να κυνηγάει διαρκώς το τέλειο, χωρίς όμως να το φτάνει.
Αν είστε τελειομανής, το παιδί σας μπορεί να νιώσει ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω:
Αισθάνεται πίεση και άγχος
Αν είστε τελειομανής και ζητάτε το τέλειο στο κάθε τι, σημαντικό ή ασήμαντο, με τον τρόπο σας διδάσκετε ένα μάθημα ζωής στο παιδί σας. Αν μάλιστα έχετε υπερβολικές απαιτήσεις από το ίδιο σας το παιδί, τότε πολύ εύκολα αυτό θα νιώσει ότι το πιέζετε. Η συνεχόμενη πίεση και στρες σύντομα γίνονται άγχος. Επιστημονικές έρευνες δείχνουν ότι τα παιδιά που έχουν τελειομανή μητέρα αισθάνονται μεγαλύτερο βαθμό στρες και άγχους και υποφέρουν και τα ίδια από αγχώδεις διαταραχές.
Νιώθει ότι διαρκώς ‘δίνει εξετάσεις’
Οι υψηλές προσδοκίες που έχετε επειδή είστε τελειομανής είναι μη ρεαλιστικές. Όταν μάλιστα οι προσδοκίες σας σχετίζονται με αυτά που θεωρείτε ότι πρέπει να κάνει το παιδί σας, τότε το βάζετε στη δυσάρεστη θέση να αισθάνεται ότι το περνάτε από εξετάσεις κάθε φορά. Η ανησυχία του αν θα ‘περάσει’, η αγωνία του αν θα ικανοποιηθείτε, ο φόβος του τι θα γίνει αν δεν πετύχει να πιάσει τα δικά σας στανταρντς, είναι όλα παράγοντας που ζορίζουν το παιδί σας και του αφαιρούν τη χαρά της ζωής. Να θυμάστε ότι το παιδί που ζορίζεται πολύ στο τέλος μαθαίνει να τα παρατάει εύκολα, επειδή ξέρει ότι δεν πρόκειται να σας ικανοποιήσει.
Αισθάνεται ότι διαρκώς το κρίνετε
Οι τελειομανείς μαμάδες συνήθως διορθώνουν τα παιδιά τους όλη την ώρα, προσπαθώντας να τα ‘κάνουν’ να γίνουν τέλεια. Συνήθως όμως δεν επαινούν ούτε ενθαρρύνουν το παιδί τους, επειδή επικεντρώνονται κυρίως στο τι έκανε λάθος και τι πρέπει να διορθώσει, χωρίς να κοιτάνε τι έκανε σωστά και ωραία. Με αυτό τον τρόπο όμως δε μαθαίνει τι έχει κάνει σωστά, με αποτέλεσμα να μην το επαναλαμβάνει και πιθανότατα να αισθάνεται ανίκανο, οπότε δεν αποκτά αυτοπεποίθηση.
Αισθάνεται ότι μέσα του υπάρχει μια φωνή που διαρκώς το κριτικάρει
Παρόλο που εσείς μπορεί να κρίνετε το παιδί σας με καλή πρόθεση και καλό σκοπό, για να το ωθήσετε να γίνει ‘τέλειο’, στην πραγματικότητα καταφέρνετε ακριβώς το αντίθετο: να ‘κόψετε’ τα φτερά και το ηθικό του παιδιού σας και να το καταρρακώσετε. Η επικριτική σας φωνή, η συμπεριφορά σας που μονίμως το πιέζει λειτουργεί με ανασταλτικό τρόπο: το παιδί σας αναπτύσσει μια εσωτερική φωνή που το κατακρίνει και του μιλάει άσχημα. Έτσι, το παιδί δεν πιστεύει στον εαυτό του και τις δυνάμεις του και δεν κάνει καμία προσπάθεια, θεωρώντας ότι έτσι κι αλλιώς είναι μάταιη.
Αισθάνεται ότι δεν το αγαπάτε
Τέλος, να προσθέσω ότι οι τελειομανείς μαμάδες δίνουν τόσο έμφαση στον ανταγωνισμό, την τελειότητα, τα υψηλά στάνταρντς, που ξεχνάνε να συνδεθούν συναισθηματικά με το παιδί τους και να του φέρονται σαν να είναι παιδί. Το παιδί αυτό συχνά νιώθει ότι η μαμά του είναι μία ξένη, ένας ‘λοχίας’ που δίνει προσταγές και παραγγέλματα και δεν είναι ικανοποιημένος με τίποτα. Το παιδί που έχει τελειομανή μαμά συχνά αισθάνεται ότι η μαμά του δεν το αγαπάει. Και δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο από αυτό για ένα παιδί.
της Δρ Λίζας Βάρβογλη, ψυχολόγος-συγγραφέας.
www.varvogli.gr
Διαβάστε περισσότερα tips και συμβουλές στα 2 βιβλία της που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Mamaya από τη νέα σειρά με τίτλο «Καταπληκτική μαμά»
ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΗ ΜΑΜΑ: ΓΙΑ ΜΑΜΑΔΕΣ ΜΕ ΠΑΙΔΙΑ 6-9 ΕΤΩΝ
ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΗ ΜΑΜΑ: ΓΙΑ ΜΑΜΑΔΕΣ ΜΕ ΠΑΙΔΙΑ 9-12 ΕΤΩΝ
