Για πολλές γυναίκες η φροντίδα του σπιτιού, το μεγάλωμα των παιδιών και ενδεχομένως η φροντίδα κάποιου ηλικιωμένου συγγενή, σε συνδυασμό με την εργασία εκτός σπιτιού, επιδρά αρνητικά στη σωματική και πνευματική ευεξία. Η καλή διατροφή και ο υγιεινός τρόπος ζωής μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά τις γυναίκες να παραμείνουν υγιείς για όλη τους τη ζωή. Η ταχεία ανάπτυξη στα χρόνια της εφηβείας, η έμμηνος ρύση και οι απαιτήσεις της εγκυμοσύνης και του θηλασμού μπορεί να οδηγήσουν σε αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης διατροφικών ελλείψεων, π.χ. έλλειψη σιδήρου, φυλλικού οξέος ή ασβεστίου. Οι έρευνες της διατροφικής κατάστασης του πληθυσμού καταδεικνύουν συχνά χρόνιες ελλείψεις αυτών των θρεπτικών ουσιών, όχι μόνο κατά τη νεαρή ηλικία, αλλά και κατά τη μετέπειτα ζωή των γυναικών. Οι ολιγοθερμιδικές δίαιτες, οι διατροφικές διαταραχές και η αύξηση του αριθμού των χορτοφάγων καθιστούν τις γυναίκες ακόμη πιο ευάλωτες στις διατροφικές ανεπάρκειες.
Οι γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας έχουν αυξημένες ανάγκες σε σίδηρο και κινδυνεύουν περισσότερο από σιδηροπενική αναιμία. Πρέπει όχι απλώς να τρώνε τροφές πλούσιες σε σίδηρο, αλλά επιπλέον να τις καταναλώνουν σε μεγάλες ποσότητες και να επιλέγουν εκείνες με το μεγαλύτερο ποσοστό απορροφήσιμου σιδήρου. Ο αιμικός σίδηρος από την αιμοσφαιρίνη που βρίσκεται στο κρέας και στα προϊόντα κρέατος, απορροφάται καλύτερα από τον οργανισμό. Φυτικές πηγές σιδήρου (πηγές μη αιμικού σιδήρου) είναι τα πράσινα λαχανικά, τα όσπρια, οι ξηροί καρποί και τα εμπλουτισμένα δημητριακά πρωινού. Είναι επίσης σημαντική η λήψη τροφών πλούσιων σε βιταμίνη C (Πορτοκάλια, λεμόνια, ντομάτες, πιπεριές, φράουλες,), γιατί βοηθούν την απορρόφηση του μη αιμικού σιδήρου.
Όλες οι γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας που υπάρχει πιθανότητα να μείνουν έγκυες πρέπει επίσης να λαμβάνουν καθημερινά φυλλικό οξύ, καθώς μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης δισχιδούς ράχης ή άλλων ανωμαλιών του νευρικού σωλήνα στο έμβρυο. Οι ανάγκες σε φυλλικό οξύ αυξάνονται σημαντικά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Για το λόγο αυτό συστήνεται στις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας να λαμβάνουν επιπλέον ποσότητα 400 mg φυλλικού οξέος καθημερινά μέσω συμπληρωμάτων διατροφής, εμπλουτισμένων τροφών ή και των δύο, παράλληλα με την πρόσληψη φυλλικού οξέος από ευρύ φάσμα τροφίμων, π.χ. συκώτι (ή άλλα εντόσθια) και πράσινα φυλλώδη λαχανικά.
Το ασβέστιο είναι δομικό συστατικό των οστών και απαραίτητο για τη σκελετική ανάπτυξη κατά την παιδική και εφηβική ηλικία. Κύριες πηγές ασβεστίου είναι το γάλα, το τυρί, το γιαούρτι, τα καρύδια, ο σολομός, οι σαρδέλες, το σουσάμι, τα ξερά σύκα, το μπρόκολο, το κουνουπίδι και το λάχανο. Στην εποχή μας παρατηρείται το φαινόμενο παιδιά και έφηβοι να λαμβάνουν μειωμένες ποσότητες ασβεστίου ακριβώς κατά την περίοδο που οι ανάγκες του οργανισμού για ασβέστιο είναι ιδιαίτερα αυξημένες, ενώ ταυτόχρονα η υγεία των οστών τους πλήττεται περαιτέρω λόγω της μειωμένης σωματικής δραστηριότητας. Εκτός από τα υπόλοιπα θρεπτικά συστατικά (φυλλικό οξύ, βιταμίνες B6, B12, C και D) που συμμετέχουν στο σχηματισμό του σκελετού των οστών πάνω στον οποίο αποτίθεται το ασβέστιο, πρέπει να διασφαλιστεί η λήψη επαρκούς ποσότητας ασβεστίου σε αυτή την περίοδο σκελετικής ανάπτυξης καθώς επίσης πριν και μετά την εμμηνόπαυση.
Η μειωμένη παραγωγή οιστρογόνων που συνοδεύει την εμμηνόπαυση έχει ως συνέπεια την αυξημένη απώλεια οστικής μάζας και την εμφάνιση οστεοπόρωσης σε γυναίκες άνω των 50 ετών. Μετά την εμμηνόπαυση οι γυναίκες χάνουν κατά μέσο όρο 3% της οστικής τους μάζας κάθε χρόνο. Καθώς το προσδόκιμο ζωής των γυναικών αυξάνεται, και μάλιστα υπερβαίνει αυτό των ανδρών, οι περισσότερες γυναίκες θα φτάσουν και θα ξεπεράσουν τα 80, δεδομένου ότι η ηλικία έναρξης της εμμηνόπαυσης δεν έχει μεταβληθεί σημαντικά, για τη μέση γυναίκα η μετα – εμμηνοπαυσιακή περίοδος θα έχει διάρκεια 30 περίπου χρόνια – σχεδόν το ένα τρίτο της ζωής της. Είναι λοιπόν απαραίτητο να προωθούνται σωστές διατροφικές συνήθειες καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής των γυναικών, που να βασίζονται στην ισορροπημένη και πλούσια σε θρεπτικά συστατικά διατροφή, ώστε να διασφαλίσουν τόσο τη δική τους υγεία και ευεξία όσο και αυτή των παιδιών τους.
της διαιτολόγου-διατροφολόγου Έφης Δέδε
Λογώ Διατροφής Άνω- Λιοσίων Δέδε Ευθυμία
