Ακόμη και με μια πρόχειρη ματιά στη δομή της σύγχρονης, ελληνικής οικογένειας, διαπιστώνουμε το ισχυρό, συναισθηματικό δέσιμο που υπάρχει μεταξύ των μελών της, από τη βρεφική ως και την προχωρημένη ενήλικη ζωή. Οι γονείς, διαδραματίζουν πολύ συχνά καθοριστικό ρόλο τόσο στις ασήμαντες, όσο και στις σημαντικές αποφάσεις που καλούνται να λάβουν τα παιδιά τους, έστω και αν εκείνα δεν βρίσκονται πλέον στην παιδική ηλικία…
«Θα ντυθώ μόνη μου»!, «Να στρώσω το τραπέζι;», «Δε θέλω με ταΐζεις»! «Καλύτερα να το κάνω εγώ», «Μπορεί να χτυπήσεις», «Όταν μεγαλώσεις κι άλλο…» Συνηθισμένοι, καθημερινοί διάλογοι μεταξύ γονέων και παιδιών, που όμως πίσω από τη βαθιά αγάπη και τάση για προστασία των παιδιών εκ μέρους των γονέων, ίσως κρύβονται και άλλα ζητήματα που αξίζει να διερευνηθούν. Δίχως αμφιβολία, επιθυμία των γονέων είναι να καταφέρουν τα παιδιά τους κάποια μέρα να σταθούν στα πόδια τους, ως αυτόνομες προσωπικότητες και να χαράξουν το δικό τους δρόμο στη ζωή, χωρίς την υποστήριξή τους. Ωστόσο, σε πληθώρα περιπτώσεων, οι πρακτικές που εφαρμόζουν οι γονείς, άμεσα ή έμμεσα, αποδεικνύουν πόσο δυσκολεύονται να αφήσουν τα παιδιά να ανεξαρτητοποιηθούν, αγνοώντας συχνά, πως η πορεία για την αυτονομία, είναι ωφέλιμο να ξεκινά από τη στιγμή που έρχονται τα παιδιά στον κόσμο!
Αρκετοί γονείς, αναφέρουν, πως δεν αφήνουν τα παιδιά τους να πάρουν πρωτοβουλίες ακόμα και σε θέματα που τα αφορούν άμεσα, όπως ντύσιμο, το φαγητό, το σχολείο, καθώς «δεν είναι έτοιμα» ή «δεν ξέρουν ποιο είναι το σωστό», μη αντιλαμβανόμενοι, ότι εκείνο που χρειάζεται είναι απλώς να δείξουν στα παιδιά τους αγνή εμπιστοσύνη, που θα τα βοηθήσει να καταλάβουν ότι είναι σε θέση να αυτενεργούν, χωρίς τη συνεχή εποπτεία, παραίνεση και βοήθεια των ενηλίκων. Μάλιστα, πρέπει να επισημανθεί, ότι πίσω από την τάση των γονιών για αδιάκοπη παροχή βοήθειας, ενδεχομένως λανθάνουν βαθύτερες αιτίες που δεν τους επιτρέπουν να αντιληφθούν τα παιδιά τους ως αυτόνομες προσωπικότητες, όπως η δική τους ανάγκη να αισθανθούν ότι προσφέρουν.
Πώς θα καθοδηγήσετε το παιδί ώστε να δομήσει μια ανεξάρτητη, ελεύθερη και υπεύθυνη προσωπικότητα;
- Αρχικά, μπορείτε να προσδιορίσετε χαρακτηριστικά και συναισθήματα της δικής σας προσωπικότητας, (όπως ο θυμός, το άγχος) και να προσπαθήσετε να τα κατανοήσετε.
- Επιτρέψτε και προτρέψτε! τα παιδιά να κάνουν λάθη, να πειραματιστούν και να δοκιμάζουν ξανά για να πετύχουν τους στόχους τους, ώστε να διαπιστώσουν ότι πρέπει να στηρίζονται στις δικές τους δυνάμεις και να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση.
- Δώστε τους την ευκαιρία να πάρουν πρωτοβουλίες για διάφορα θέματα και ζητήστε τη γνώμη τους για ζητήματα που σας απασχολούν. Έτσι θα αντιληφθούν ότι η άποψή τους είναι χρήσιμη και πως τους δείχνετε εμπιστοσύνη.
- Συζητείστε μαζί τους με ειλικρίνεια, τηρώντας τα λεγόμενά σας, επιδεικνύοντας συνέπεια απέναντί τους. Μην ξεχνάτε, πως λειτουργείτε ως πρότυπο και χρειάζεται να ακολουθείτε τις συμβουλές που δίνετε στα παιδιά.
- Αναμφίβολα, ο γονεϊκός ρόλος είναι δύσκολος, απαιτητικός, όμως σε μεγάλο βαθμό καταλυτικός για την πορεία του ατόμου. Γι’ αυτό, στην περίπτωση που αντιμετωπίζετε δυσκολίες στην προσπάθειά σας, μη διστάσετε να απευθυνθείτε σε κάποια/ον ειδική/ό ώστε να σας δώσει την κατάλληλη υποστήριξη.
Είναι σκόπιμο λοιπόν, να κατανοήσουν οι γονείς αφενός πως εάν τα παιδιά δεν βασιστούν στις δικές τους δυνάμεις, από τη νηπιακή και παιδική ηλικία, είναι πολύ πιθανό να μην το καταφέρουν ούτε στην ενήλικη ζωή, με αποτέλεσμα να χρειάζονται πάντοτε βοήθεια από κάποιον ώστε να κάνουν επιλογές και να λάβουν αποφάσεις, αφετέρου, πως είναι εκείνοι που μπορούν να συμβάλλουν στην ουσιαστική αυτονόμησή τους, δημιουργώντας παράλληλα υγιείς και αρμονικές σχέσεις μαζί τους.
της Ευαγγελίας Χονδρού, Δασκάλα.
