Για τις περισσότερες μαμάδες έρχεται κάποτε η καταραμένη στιγμή που ακούν τον εαυτό τους να μιλάει στο παιδί και είναι σαν να ακούν τη δική τους μαμά. Ο λόγος για τις διαχρονικά μισητές ατάκες που πριν αποκτήσουμε οικογένεια, είχαμε δώσει όρκο τιμής να μην ξεστομίσουμε ποτέ. Να είναι άραγε η πλύση εγκεφάλου που έχουμε υποστεί ως παιδιά, αυτή που μας κάνει κατά καιρούς να αθετούμε τον όρκο ή μήπως οι παρακάτω φράσεις κρύβουν μικρές σοφίες που υποσυνείδητα παραδεχόμαστε;
«Γιατί το λέω εγώ» (ή «γιατί έτσι είπα»)
Πάει και τελείωσε, δεν σηκώνει δεύτερη κουβέντα. Και κάπως έτσι απαντάτε με σαφήνεια στο αιώνιο παιδικό ερώτημα «Γιατί;». Δεν σας κατηγορούμε, μερικές φορές ακόμα και η πιο υπομονετική μαμά, όταν πολιορκείται από «γιατί» που γεννούν ακόμα περισσότερα «γιατί», μπορεί να φτάσει στα όριά της και να επιδιώξει να βάλεις τέλος στη συζήτηση με αυτή την ατάκα. Δεν τα καταφέρνει πάντα, βέβαια…
«Tα παιδάκια στην Αφρική πεινάνε κι εσύ…» (ή «άλλα παιδάκια θα ζητιάνευαν για να το φάνε»)
Πραγματικά, με ποια λογική πιστεύουμε ότι με το να δημιουργούμε τύψεις στο παιδί μας για κάποια άλλα, άτυχα παιδιά, θα του ανοίξουμε την όρεξη; Το λέμε γιατί πραγματικά λυπόμαστε το φαγητό που για ακόμα μία φορά θα πετάξουμε, όμως όλες ξέρουμε καλά πως όχι μόνο δεν θα πετύχουμε να κάνουμε το παιδί μας να το φάει, αλλά θα πρέπει να βρούμε μία έξυπνη απάντηση όταν μια μέρα μας πει «ωραία, δώσε το σε εκείνα να το φάνε, τότε!».
«Σε ζηλεύει, γι’ αυτό σου τα λέει αυτά!» (ή «…γι’ αυτό είναι κακιά»)
Παραλλαγή της παραπάνω φράσης είναι «του αρέσεις, γι’ αυτό σε αγνοεί». Και είναι η κλασική απάντηση που θα δώσουμε όλες όταν το παιδί μάς πει με δάκρυα στα μάτια ότι π.χ. το κορόιδεψαν στο σχολείο για τα καινούργια του παπούτσια. Είναι ο προστατευτικός ρόλος της μάνας που μας κάνει να λέμε τέτοια πράγματα, τα οποία, πάντως, μπορεί και να μην απέχουν εντελώς από την αλήθεια.
«Έχω μάτια και στην πλάτη» (ή «μη νομίζεις ότι δεν σε βλέπω»)
Δεν είναι μόνο ότι ξέρουμε τόσο καλά τα παιδιά μας που μπορούμε να προβλέψουμε κάθε τους κίνηση, αλλά και ότι έχουμε κάνει ακριβώς τα ίδια ως παιδιά, οπότε… ποιον νομίζουν ότι θα κοροϊδέψουν; Προσπαθήστε, τουλάχιστον, όταν το λέτε να μην σας ξεφεύγουν γέλια. Ακόμα κι όταν θα παρατηρεί προβληματισμένο την πλάτη σας.
«Αν αυτός πηδήξει από το παράθυρο, θα πηδήξεις και εσύ;»
Όλες θέλουμε τα παιδιά μας να έχουν τη δική τους προσωπικότητα και να δρουν ανεξάρτητα. Όταν, λοιπόν, μας λένε ότι όλοι οι φίλοι τους παίζουν βίαια video games μέχρι αργά το βράδυ, είναι δύσκολο να αντισταθούμε από το παραπάνω τετριμμένο μότο. Μερικές φορές πιάνει. Άλλες πάλι, όταν π.χ. το παιδί μας απαντήσει «ναι, έχει πλάκα να πηδάς από ψηλά», ίσως πρέπει να βρούμε κάτι λιγότερο κλισέ για να το μεταπείσουμε.
«Η ζωή δεν είναι πάντα δίκαιη…»
Μεγάλη αλήθεια, αλλά γιατί να μην αφήσουμε τα παιδιά να το καταλάβουν μόνα τους, όταν για παράδειγμα κάποιοι συμμαθητές τους παίρνουν καλούς βαθμούς χωρίς να ανοίγουν βιβλίο, ή όταν άλλα παιδιά χαίρουν της εκτίμησης του προπονητή παρόλο που δεν έχουν ταλέντο στο ποδόσφαιρο; Δεν είναι δίκαιο που κάποια παιδιά χρειάζεται να προσπαθούν περισσότερο από άλλα για να τα καταφέρουν, όμως αυτό είναι ένα μάθημα που θα διδαχθούν έτσι κι αλλιώς μια μέρα.
«Δεν έχει σημασία αν δεν σου αρέσουν – σου κάνουν καλό»
Ο λόγος, συνήθως, για φρούτα και λαχανικά που τα περισσότερα παιδιά αποφεύγουν λες και πρόκειται για δηλητήριο. Κάποιες μαμάδες δοκιμάζουν αλχημείες προκειμένου να τα κάνουν να φάνε λαχανικά: τα «κρύβουν» σε σάλτσες ζυμαρικών ή τα «πνίγουν» σε σάλτσες. Άλλες παραιτούνται από κάθε προσπάθεια και προσπαθούν να πείσουν τον εαυτό τους ότι και η κέτσαπ κάτι σαν λαχανικό είναι. Δεν έχει κάτι κακό η παραπάνω φράση, απλώς επειδή συνήθως την λέμε και όταν το παιδί πρόκειται να κάνει ένα εμβόλιο ή να πάει στον οδοντίατρο, αντιλαμβάνεστε τι συνειρμούς τους δημιουργεί…
«Πρόσεχε» (ή «να προσέχεις!»)
Είναι η λέξη που βρίσκεται κολλημένη στην γλώσσα μας, που κρέμεται μονίμως στην άκρη του μυαλού μας και που ακόμα και η δική μας μαμά συνεχίζει να λέει, αυτόματα, κάθε φορά που κλείνουμε το τηλέφωνο ή φεύγουμε από το σπίτι της. Είναι ο φόβος μας ότι το παιδί μας π.χ. θα πέσει και θα χτυπήσει ή ότι δεν κάναμε το καθήκον μας να το προειδοποιήσουμε, αυτός που μας κάνει να λέμε συνέχεια «πρόσεχε»; Και τελικά, παρόλο που το λέμε συνέχεια, προσέχει;
«Θες να φας ξύλο;» (ή «Θες να πας στο δωμάτιό σου;»)
Η γνωστή απειλή κάθε φορά που το παιδί μας παρεκτρέπεται, σε μορφή ερώτησης (ενίοτε και σε μορφή προσταγής), έχει ως αποκλειστικό σκοπό να θυμίσει στο παιδί ποιος είναι το αφεντικό. Μέχρι να σταματήσει να είναι…
«Θα κάνεις παιδιά και θα με καταλάβεις»
Και κάπως έτσι, επιβεβαιωνόμαστε ως μητέρες και δικαιολογούμε την πίεση που ασκούμε στα παιδιά μας για να διαβάσουν, να φάνε υγιεινά, να έχουν καλούς τρόπους, να πάνε στο μάθημα πιάνου ή να μαζέψουν τα παιχνίδια τους. Την χρησιμοποιούμε κάθε φορά που κι εμείς οι ίδιες έχουμε κουραστεί να επιμένουμε να κάνει κάτι και συνήθως την επεκτείνουμε λέγοντας «μια μέρα θα με ευχαριστείς» ή, αν θέλουμε να ζορίσουμε λίγο παραπάνω, προσθέτουμε «όταν πεθάνω, θα καταλάβεις» και άλλα τέτοια δραματικά που απλώς υπογραμμίζουν πόσο μα πόσο μαμάδες είμαστε!
