Συνέντευξη της συγγραφέως Κας Κατερίνας Ζαροκώστα με αφορμή το νέο της βιβλίο “Οι αδερφές Ραζή” που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο.
Working Moms: Από πού εμπνευστήκατε την υπόθεση του βιβλίου;
Να σας πω, ακριβώς δεν ξέρω. Δεν θα μπορούσα δηλαδή να πω με ακρίβεια πότε, πώς, γιατί με επισκέφθηκαν οι τρεις αδερφές Ραζή, κάθισαν και μου έπιασαν την κουβέντα. Έτσι γίνεται συνήθως με τους ήρωες των βιβλίων μου. Κάποια στιγμή εμφανίζονται κι εγώ δεν έχω παρά να τους ακολουθήσω. Συχνά φίλοι μου διηγούνται ενδιαφέρουσες ιστορίες. «Για να τις γράψεις» μου λένε. Δεν γίνεται έτσι. Δεν φτάνει να είναι μια ιστορία ενδιαφέρουσα. Πρέπει να με κεντρίσει ένας τουλάχιστον χαρακτήρας. Διότι στο κέντρο της ματιάς μου παραμένει πάντα ο άνθρωπος σε μια συγκεκριμένη στιγμή, ιστορική ή προσωπική, που καθορίζει τη μοίρα του.
Ύστερα αφήνω τη φαντασία ελεύθερη να δημιουργήσει γύρω του τα πρόσωπα που θα τον πλαισιώσουν. Αστέρια κι αστεράκια στην τροχιά του κεντρικού πλανήτη. Το βιβλίο είναι ένα μικρό σύμπαν.
Working Moms: Πείτε μας λίγα λόγια για το θέμα και τους πρωταγωνιστές;
Οι τρεις αδερφές Ραζή, Μέλπω η πρωτότοκος, Τέτα η μεσαία, Χαρίκλεια η νεότερη, μοσχαναθρεμμένες στην Πόλη, μετατράπηκαν απ’ τη μια στιγμή στην άλλη σε πολίτες Β΄ κατηγορίας, σε πρόσφυγες, όταν ξέσπασε η Μικρασιατική Καταστροφή. Μπάρκαραν για την Ελλάδα κι από τότε έζησαν ανάμεσα στις δυο αυτές όχθες που τις χωρίζει νερό αγεφύρωτο. Όσο ήταν εκεί, ονειρεύονταν το εδώ. Κι όταν ήρθαν εδώ, νοσταλγούσαν το εκεί. Το διαχρονικό δράμα του πρόσφυγα.
Το μυθιστόρημα παρακολουθεί τη ζωή τους εδώ στην Ελλάδα, γάμους, έρωτες, προδοσίες, απογοητεύσεις. Β΄ Παγκόσμιος, Εμφύλιος, Χούντα, Μεταπολίτευση. Η Ιστορία ξετυλίγεται σε δεύτερο πλάνο. Είναι το φόντο του πίνακα πάνω στο οποίο διαγράφονται ευκρινέστερα τα πρόσωπα που μας ενδιαφέρουν. Στις προκλήσεις της ζωής η κάθε αδερφή αντιδρά σύμφωνα με τον χαρακτήρα της. Όμως οι τρεις τους μένουν πάντα ενωμένες σαν γροθιά.
Στη συνέχεια ανεβαίνει στο προσκήνιο η δεύτερη γενιά, τα παιδιά τους. Αυτά βρίσκουν τον δρόμο στρωμένο και θα κάνουν προκοπή. Εν τέλει, μέσ’ από τόσες απώλειες και συμφορές, θριαμβεύει η αγάπη.
Working Moms: Πότε ξεκινήσατε να γράφετε;
Άρχισα απ’ το διάβασμα. Είχα την τύχη να έχουμε καλή βιβλιοθήκη στο σπίτι κι από μικρή άπλωνα το χέρι, έπαιρνα ένα βιβλίο, ελληνικό ή γαλλικό, το διάβαζα κι ας μην το καταλάβαινα εντελώς. Οι γονείς μου με άφηναν εντελώς ελεύθερη σ’ αυτό τον τομέα κι έτσι με τα χρόνια και τα διαβάσματα δημιουργήθηκε μέσα μου ένα στρώμα γνώσης, ευαισθησίας, καλαισθησίας. Αναπότρεπτα αυτό με οδήγησε στο γράψιμο. Στην εφηβεία προσπάθησα να γράψω το πρώτο μου μυθιστόρημα. Αστεία πράματα, αλλά είχε ήδη μπει το πρώτο πετραδάκι. Από τότε ήξερα πως θα γινόμουν συγγραφέας. Δεν ήθελα τίποτ’ άλλο. Πάντως και τώρα και πάντα εξακολουθώ να διαβάζω πολύ. Πιστεύω ότι αυτή είναι μια βασική προϋπόθεση για να προοδεύσεις σαν συγγραφέας.
Working Moms: Τι είναι για σας το γράψιμο;
Μπορώ να απαντήσω έμμεσα. Όταν δεν γράφω, μπατάρω, χάνω τις εσωτερικές μου ισορροπίες, γίνομαι νευρική, τσακώνομαι με τον άντρα μου. Όταν γράφω, έρχομαι στα ίσια μου, ηρεμώ, είμαι ικανοποιημένη. Ακόμα και το ν’ απαντήσω σ’ αυτή τη συνέντευξη μ’ ευχαρίστησε. Η θέση μου στον κόσμο, έτσι όπως το νιώθω, είναι τούτη δω, μπροστά στον υπολογιστή μου. Εδώ αισθάνομαι ελεύθερη, ολόκληρη, εξαφανίζονται οι φόβοι που με τυραννούν άλλες στιγμές. Το γράψιμο με κάνει ευτυχισμένη, ακόμα κι αν πιέζομαι συναισθηματικά συμπάσχοντας με τους ήρωές μου.
Λίγα λόγια για το βιβλίο:
Ανάμεσα στις δυο όχθες που τις χωρίζει νερό αγεφύρωτο, οι αδερφές Ραζή, Μέλπω, Τέτα και Χαρίκλεια, ζουν στη μια μεριά και ονειρεύονται την άλλη. Ευτυχισμένες οι μέρες στην Πόλη, πριν απ’ την Καταστροφή, δύσκολα τα πρώτα χρόνια όταν πέρασαν στην αντικρινή όχθη κι απ’ τη μια στιγμή στην άλλη μετατράπηκαν σε πολίτες δεύτερης κατηγορίας, πρόσφυγες.
Στην Ελλάδα καθεμιά ακολουθεί την πορεία της, χωρίς να πάψουν να είναι ενωμένες σαν γροθιά. Προσφυγιά, Κατοχή, Εμφύλιος, Χούντα. Γύρω τους άνθρωποι που η ιστορική στιγμή μετατρέπει σε ήρωες, θύματα, προδότες ή όλα εναλλάξ.
Όταν στη σκηνή εισβάλλει ορμητικά η Ινώ και συνδέεται ερωτικά με τον άντρα της Μέλπως Ραζή, οι ισορροπίες ανατρέπονται. Προσφυγάκι κι αυτή, αλλά φτωχαδάκι απ’ τα γεννοφάσκια, απλώνει το χέρι και δρέπει.
Λίγα λόγια για τη συγγραφέα:
Η Κατερίνα Ζαρόκωστα γεννήθηκε στην Αθήνα το 1951, σπούδασε Γαλλική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και συνέχισε έναν κύκλο σπουδών Κοινωνικής Ψυχολογίας στην École pratique des hautes études στο Παρίσι. Από το 1979 ως το 1993 συνεργάστηκε με την Κρατική Ραδιοφωνία και Τηλεόραση σε εκπομπές πολιτιστικού περιεχομένου. Από το 1993 ως το 2000 ήταν υπεύθυνη βιβλιοπαρουσίασης στο περιοδικό Elle. Στη λογοτεχνία εμφανίστηκε το 1983. Έκτοτε δημοσίευσε επτά βιβλία: συλλογές διηγημάτων, νουβέλες και ένα μυθιστόρημα. Διηγήματά της έχουν μεταφραστεί στα γερμανικά και στα αγγλικά. Είναι μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων και διετέλεσε μέλος του Διοικητικού της Συμβουλίου στα έτη 2007, 2011 και 2012. Είναι Μέλος της Επιτροπής για το βραβείο μυθιστορήματος The Athens Prize for Literature.
Κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο σ’ όλα τα βιβλιοπωλεία και στο site του εκδοτικού.
