Κυρία Παγώνα, στο βιβλίο σας «Αποστολή… Τερατέξ» από τις εκδόσεις Ελληνοεκδοτική θίγετε έναν συνήθη παιδικό φόβο, το φόβο του σκοταδιού… Ποια η αφορμή να αγγίξετε αυτήν τη θεματική;
Από μικρή φοβόμουν το σκοτάδι… Είναι ένας πολύ συνηθισμένος παιδικός φόβος, που όμως άργησα να ξεπεράσω. Όταν και ο γιος έφτασε στην ηλικία που άρχισε να φοβάται το σκοτάδι και δεν ήθελε να κοιμηθεί μόνος του, σκέφτηκα να σκαρώσω ένα παιχνίδι για να τον βοηθήσω να το ξεπεράσει… Έτσι σκέφτηκα να του πω πως υπάρχει ένα μαγικό υγρό που διώχνει όλα τα τέρατα μακριά. Και κάπως έτσι προέκυψε το παραμύθι που κρατάτε στα χέρια σας.
Πώς ο ήρωάς σας, ο Φώτης, κατορθώνει να αντιμετωπίσει τους φόβους του;
Ξεπερνώντας τον ίδιο του τον εαυτό… Και ανακαλύπτοντας ο ίδιος, μέσα από μικρές αλλά σημαντικές υπερβάσεις, πόσο μεγαλύτερος είναι από τους φόβους του. Άλλωστε, όλα στη ζωή αποκτούν αξία για τον καθένα μας μόνο εφόσον γίνουν βίωμα, δηλαδή κτήμα μας.
Πόσο προσεκτικός πρέπει να είναι ένας συγγραφέας παιδικών βιβλίων στην απόδοση των συναισθημάτων και στη προσέγγιση της θεματικής που επιλέγει;
Πρέπει να είναι αρκετά προσεκτικός ώστε να σεβαστεί το ευαίσθητο κοινό που έχει απέναντί του, αλλά όχι υπερβολικά ώστε να χάσει τον αυθορμητισμό και τη φαντασία του. Ο μόνος τρόπος για να βρεις τη χρυσή τομή είναι να είσαι κοντά στα παιδιά, να τα παρατηρείς, να αφουγκράζεσαι τις αγωνίες τους και να τα ενθαρρύνεις μέσα από ιστορίες που αποφεύγουν το διδακτισμό.
Θεωρείτε πως τα παιδιά είναι οι ιδανικοί αναγνώστες, καθώς είναι ανοιχτά σε αυτό που ακούν;
Ναι, είναι μικρά σφουγγάρια, γι’ αυτό και η ευθύνη όσων τους απευθύνονται είναι μεγάλη. Από την άλλη, τα παιδιά είναι αυθόρμητα και δεν έχουν ακόμα «στραμπουληχθεί» από τις κοινωνικές συμβάσεις. Αν κάτι δεν αρέσει σε ένα παιδί, θα το πει, δεν θα ντραπεί για λόγους «ευγένειας». Γι’ αυτό μπορείς να μάθεις πολλά από τα παιδιά. Προσωπικά, χαίρομαι πολύ τις ερωτήσεις τους, τις απορίες τους και τη δίψα τους να κατανοήσουν τον κόσμο.
H εξαιρετική εικονογράφηση είναι της Γιάννας Λουλούδη. Σε ποιο βαθμό πιστεύετε πως η εικονογράφηση μπορεί να αναβαθμίσει ή να αδικήσει ένα παιδικό κείμενο;
Είναι το άλλο μισό της προσπάθειας, οπότε έχει την ίδια βαρύτητα με το κείμενο, ίσως και μεγαλύτερη. Ειδικά σε τόσο μικρές ηλικίες, όπου η εμπειρία της αφήγησης είναι ως επί το πλείστον οπτική και έπειτα ακουστική, είναι σημαντικό να εξάπτει το ενδιαφέρον των παιδιών. Προσωπικά, νιώθω πολύ τυχερή που συνεργάστηκα με τη Γιάννα σε αυτήν τη δουλειά. Τα σκίτσα της απέδωσαν την ιστορία ακριβώς στο ύφος που τη φανταζόμουν.
Ποιο ήταν το αγαπημένο σας παραμύθι, όταν ήσασταν μικρή;
Η Ραπουνζέλ. Επειδή είχα μακριά ξανθά μαλλιά, είχα ταυτιστεί με την πρωταγωνίστρια.
Έχετε διαβάσει πρόσφατα κάποιο εικονογραφημένο βιβλίο που θα θέλατε να μας προτείνετε;
Αγάπησα το «Ένας αρκούδος μια φορά» της Ελένης Γερουλάνου σε εικονογράφηση Ίρις Σαμαρτζή, όπου με πολύ γλυκό τρόπο γίνεται μια αναδρομή στην ιστορία των ελληνικών παιχνιδιών που φιλοξενούνται στο Μουσείο Παιχνιδιών Μπενάκη. Πολύ προσεγμένο και ιδιαίτερο ανάγνωσμα. Και από την εφηβική λογοτεχνία, το «Κορίτσι που ήπιε το Φεγγάρι» της Κέλλυ Μπάρνχιλ. Εξαιρετικό!
Θεωρείτε πως οι νέοι γονείς σήμερα είναι ενημερωμένοι όσον αφορά το παιδικό βιβλίο;
Πολύ περισσότερο απ’ ό,τι οι δικοί μας γονείς και αυτό είναι ελπιδοφόρο. Ίσως όχι όσο θα θέλαμε όσοι ασχολούμαστε με το βιβλίο, πάντως τα πράγματα είναι εμφανώς καλύτερα.
Το επόμενο διάστημα θα κυκλοφορήσει από την Panik Records “Το νησί της φαντασίας”, ένα Cd με παιδικά τραγούδια σε δικούς σας στίχους. Ποιο το έναυσμα για τη δημιουργία του και ποιοι θα συμμετέχουν;
Αγαπούσα πάντα την παιδική ποίηση και ακόμα απολαμβάνω να διαβάζω αγαπημένους ποιητές, όπως ο Shel Silverstein, ο Τζιάνι Ροντάρι, αλλά και αγαπημένους Έλληνες όπως ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου ή η Θέτις Χορτιάτη. Δυστυχώς, όμως, στη χώρα μας πλέον δεν υπάρχει εκδοτικό ενδιαφέρον για παιδικές ποιητικές συλλογές. Έτσι, όταν βραβεύτηκα πέρυσι από τη Γυναικεία Λογοτεχνική Συντροφιά για τη Συλλογή μου με 25 παιδικά ποιήματα και νιώθοντας ότι ήταν δύσκολο να τα φέρω στο φως ως ποιήματα, αποφάσισα να επιλέξω κάποια από αυτά και να κυκλοφορήσουν ως τραγουδάκια. Το “Νησί της Φαντασίας” είναι ένα Cd με 12 παιδικά τραγούδια, σε μουσική του Παντελή Κυραμαργιού και στίχους δικούς μου, που θα κυκλοφορήσει από την Panik Records στις αρχές του 2019. Στο Cd έχουμε τη χαρά να συμμετέχουν αγαπημένοι μας καλλιτέχνες όπως ο Δημήτρης Ζερβουδάκης, ο Γιάννης Κότσιρας, ο Μάρκος Κουμάρης (Locomondo), η Ναταλία Λαμπαδάκη, ο Χρήστος Μάστορας, ο Αργύρης Μπακιρτζής, ο Απόστολος Μπαρμπαγιάννης, η Μαρία Παπαγεωργίου, η Αγγελική Τουμπανάκη και η Ελένη Τσαλιγοπούλου.
Συν ιδρύσατε και συμμετέχετε στον οργανισμό You in Europe. Μιλήστε μας γι’ αυτόν και τους στόχους του…
To You in Europe είναι η δεύτερη μεγάλη μου αγάπη, παράλληλα με τη συγγραφή. Συστήσαμε τον οργανισμό με τρεις στενούς μου συνεργάτες με τους οποίους μας συνδέει η ίδια φιλοσοφία: πως παίζοντας, ταξιδεύοντας και έχοντας ενεργή συμμετοχή, μαθαίνεις πάντοτε καλύτερα. Έτσι δημιουργούμε προγράμματα τα οποία μέσα από τη μη τυπική εκπαίδευση και τη βιωματική μάθηση δίνουν στον καθένα την ευκαιρία να αναπτύξει τις δεξιότητές του, να επιμορφωθεί, να ταξιδέψει στο εξωτερικό, να ανοίξει τους ορίζοντές του και να αναπτυχθεί σε προσωπικό και συλλογικό επίπεδο. Και όλα τα παραπάνω δωρεάν ή με ελάχιστο κόστος, αφού οι δράσεις μας είναι επιδοτούμενες από την Ε.Ε. και το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Erasmus+.
Μιλήστε μας για τα μελλοντικά σας σχέδια…
Σύντομα θα κυκλοφορήσει το δεύτερο βιβλίο μου από την Ελληνοεκδοτική, «Οι περιπέτειες της Βούλας στο Κόκκινο βιβλίο». Παράλληλα, γράφω τη θεατρική διασκευή του και ετοιμάζω μια ακόμη συλλογή με παιδικά ποιήματα. Και πολλές ακόμα ιδέες, που σιγά σιγά ελπίζω πως θα μπουν σε μια σειρά.
Info: Η παρουσίαση του βιβλίου θα λάβει χώρα την Κυριακή 27 Ιανουαρίου, στις 12, στις Εκδόσεις Ελληνοεκδοτική (Ιπποκράτους 82).
Συνέντευξη στην Αλεξίου Βικτωρία
