Όλοι οι γονείς θυμώνουν με τα παιδιά τους κάποιες στιγμές. Είναι μια φυσιολογική αντίδραση. Το σημαντικό όμως είναι να έχουμε την ικανότητα να ελέγξουμε τις αντιδράσεις μας όταν μας κατακλύζει αυτό το συναίσθημα και να μην το αφήνουμε να ξεχειλίζει στα παιδιά μας. Όταν κατανοήσουμε ότι μπορούμε να ελέγξουμε τα συναισθήματά μας καλύτερα απ’ ότι τα παιδιά μας μπορούν να ελέγξουν τη συμπεριφορά τους, μπορούμε να αντέξουμε πιο εύκολα τις προκλήσεις του γονικού ρόλου. Η αναγνώριση του θυμού, μας επιτρέπει επίσης να διερωτηθούμε ποια πράγματα θέλουμε να αλλάξουμε στη ζωή μας. Κάποιες φορές ο γονικός θυμός προέρχεται από βαθύτερα και άλυτα ψυχολογικά θέματα του παρελθόντος και μας δίνει μια δεύτερη ευκαιρία για να τα αντιμετωπίσουμε. Μέσα από αυτό το άρθρο θα ήθελα να προτείνω κάποιες συμβουλές για το πώς να αποφύγετε τα προβλήματα που μπορεί να προκαλέσει ο ανεξέλεγκτος θυμός και πώς μπορείτε να τον ελέγξετε ή να τον εκτονώσετε με πιο υγιείς τρόπους.
Αναγνωρίστε την πηγή του θυμού σας
Όταν γυρνάτε σπίτι εξαντλημένοι από τη δουλειά σας, όταν σας έχει εκνευρίσει το αφεντικό σας, όταν ο τραπεζικός σας λογαριασμός είναι στο μηδέν, δεν φταίει το παιδί σας. Αν η σχέση σας με τον σύντροφό σας δεν είναι υγιής, ο θυμός σας προς αυτόν εύκολα μπορεί να παρεκτραπεί προς τα παιδιά, ειδικά όταν οι μέθοδοι που χρησιμοποιείτε για την ανατροφή των παιδιών σας είναι άκρως αντίθετοι. Ο θυμός μπορεί να πηγάζει από τη σχέση του γονέα με τους δικούς του γονείς. Όταν οι στενοί συγγενείς είναι επικριτικοί ή παραβιάζουν τους οικογενειακούς κανόνες δημιουργείται ένταση. Πολλές φορές ο εκνευρισμός μας προέρχεται από τη δική μας αδυναμία να χειριστούμε τη συμπεριφορά του παιδιού. Κάντε στον εαυτό σας τη σωστή ερώτηση. Τι του συμβαίνει και συμπεριφέρεται με αυτόν τον τρόπο; Όποτε νιώθετε τον θυμό να σας κυριεύει, σταματήστε αυτό που κάνετε και προσπαθήστε να σκεφτείτε τι είναι αυτό που σας έχει εκνευρίσει. Όταν αναγνωρίσετε από πού πηγάζει ο θυμός σας είναι πιο εύκολο να τον ελέγξετε.
Πρόληψη καταστάσεων
Όταν το παιδί γνωρίζει ότι υπάρχουν ξεκάθαροι κανόνες και συνέπειες για συγκεκριμένες συμπεριφορές, γνωρίζει και πού στέκεται. Επιβραβεύστε την καλή συμπεριφορά. Όταν βλέπετε ότι αρχίζει να παρεκτρέπετε, δώστε του προειδοποίηση και επιλογή, με απλές οδηγίες και σταθερό τόνο φωνής.
Επιλέξτε τις μάχες σας
Δεν έχει νόημα η μόνιμη αντιπαράθεση, η οποία διαβρώνει τη σχέση σας με το παιδί σας. Είναι σημαντικό να μπορείτε να διαχωρίσετε τα ατοπήματα του παιδιού σε μικρά και σε μεγάλα. Τα μικρά είναι αυτά που δεν αξίζουν την ψυχική αναστάτωση, ενώ τα μεγάλα απαιτούν την προσοχή σας, για το καλό του παιδιού.
Πάρτε απόσταση για ανασυγκρότηση
Όταν είστε πολύ θυμωμένοι δεν βρίσκεστε στην κατάλληλη συναισθηματική κατάσταση για να κάνετε οποιαδήποτε παρέμβαση. Πάρτε λίγη απόσταση από το παιδί σας ώστε να μην μπείτε στον πειρασμό να του μιλήσετε άσχημα ή να χρησιμοποιήσετε σωματική τιμωρία. Εάν μπορείτε, πηγαίνετε σε ένα διπλανό δωμάτιο, έστω για 2 λεπτά, ώστε να δώσετε στον εαυτό σας χρόνο να ηρεμήσει. Η απομάκρυνση δεν σηματοδοτεί νίκη του παιδιού. Λειτουργήστε ως πρότυπο προς μίμηση για το παιδί σας, δείχνοντάς του έμπρακτα ότι μπορείτε να διαχειριστείτε δύσκολα συναισθήματα και διδάσκοντάς του αυτοέλεγχο.
Μην τιμωρείτε όταν βράζετε από θυμό
Ο θυμός είναι κακός σύμβουλος και ξεπερνά τη λογική, με αποτέλεσμα να επιβάλλονται σκληρές τιμωρίες. Δώστε στον εαυτό σας χρόνο να ηρεμήσει, ώστε οι συνέπειες που θα επιβάλετε να κατευθύνουν το παιδί σας προς τη σωστή συμπεριφορά και να μην επιβάλλονται μόνο για τη δική σας εκτόνωση, κάτι που στη συνέχεια θα μετανιώσετε.
Όχι στη σωματική βία
Η σωματική τιμωρία προσφέρει προσωρινή εκτόνωση της οργής, αλλά επηρεάζει αρνητικά και μακροχρόνια την ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού. Εάν αισθάνεστε ότι δεν μπορείτε να ελέγξετε τον θυμό σας και ότι θα κτυπήσετε το παιδί σας, βγείτε από το δωμάτιο και χτυπήστε ένα μαξιλάρι, κάντε ένα γύρο της γειτονιάς, πηγαίνετε για τρέξιμο, τινάξτε τα χαλιά σας. Εάν κτυπάτε το παιδί σας, πρέπει να απευθυνθείτε για δική σας βοήθεια σε ένα ειδικό.
Όχι στη λεκτική βία
Όταν είστε θυμωμένοι με τα παιδιά σας προσπαθήστε να ελέγξετε τον τόνο της φωνής σας και επιλέξτε προσεκτικά τις λέξεις και φράσεις που θα χρησιμοποιήσετε. Όσο πιο ήρεμα μιλάμε τόσο πιο ήρεμα νιώθουμε και τόσο πιο ήρεμη είναι η αντίδραση του άλλου. Μην ταπεινώνετε και μην απαξιώνετε τα παιδιά σας. Επικεντρώστε την αποδοκιμασία σας στη συμπεριφορά τους παρά στον χαρακτήρα τους.
Απειλές
Οι απειλές είναι δηλώσεις επικείμενου κακού, που κάποιες φορές χρησιμοποιούν οι γονείς για να οριοθετήσουν τα παιδιά τους. Δημιουργούν κλίμα φόβου και ανασφάλειας. Η απειλή εγκατάλειψης μπορεί να λειτουργήσει ιδιαίτερα τραυματικά στο μικρό παιδί, που αισθάνεται απόλυτα εξαρτημένο από τους γονείς για όλες του τις ανάγκες. Οι κούφιες απειλές υπονομεύουν τον γονικό μας ρόλο, ειδικά όταν είναι παράλογες και αυξάνουν τις πιθανότητες μελλοντικής παρακοής του παιδιού.
Βρισιές – κατάρες
Η αυτοεκτίμηση των παιδιών εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από αυτά που εισπράττουν από τους γονείς τους και που στη συνέχεια τα εσωτερικεύουν. Οι βρισιές και οι κατάρες απευθύνονται στον χαρακτήρα του παιδιού και όχι σε αυτό που έκανε ή δεν έκανε.
Απόρριψη – Αρνητισμός
Αν το παιδί αισθάνεται ότι αυτοί που το έφεραν στον κόσμο ή που το μεγαλώνουν δεν το αγαπούν, θα πιστέψει ότι κανένας δεν θα το αγαπήσει. Πρέπει να αισθάνεται καθημερινά την ανιδιοτελή αγάπη μας, ακόμα και όταν περνά μια δύσκολη φάση.
Σύγκριση – Τελειομανία
Η σύγκριση σπέρνει διχόνοια ανάμεσα στα αδέλφια και κάνει το παιδί να αισθάνεται ανεπαρκές. Όταν τοποθετούμε τον πήχη υπερβολικά ψηλά υπονομεύουμε τις προσπάθειες του παιδιού με αποτέλεσμα την απογοήτευση και την παραίτηση.
Ντρόπιασμα
Το ντρόπιασμα ενισχύει τα αισθήματα ανικανότητας του παιδιού και αναιρεί τις προσπάθειες βελτίωσης.
Ενοχοποίηση Οι λέξεις μας μπορούν να κάνουν ένα παιδί να αισθανθεί υπερβολικά άσχημα για μικροατοπήματά του και στη συνέχεια να θεωρεί ότι είναι υπεύθυνο για κάθε τι αρνητικό που συμβαίνει στην οικογένεια. Το παιδί μας μετατρέπεται σε αποδιοπομπαίο τράγο όταν του φορτώνουμε ευθύνες για συμπεριφορές άλλων μελών της οικογένειας, αντί να αναλαμβάνει ο καθένας τις ευθύνες που του αναλογούν.
Απλές τεχνικές χαλάρωσης
Κλείστε τα μάτια, πάρτε βαθιές, αργές ανάσες, φουσκώνοντας την κοιλιά, εισπνέοντας από τη μύτη και εκπνέοντας από το στόμα και μεταφερθείτε νοητά σε ένα ήρεμο τοπίο. Προοδευτική χαλάρωση μυών. Ξεκινώντας από το κεφάλι και φτάνοντας στις πατούσες σφίγγουμε για μερικά δευτερόλεπτα και στη συνέχεια χαλαρώνουμε διαφορετικές ομάδες μυών. Αν δεν είναι εύκολο να αφήσετε το παιδί μόνο του κάντε χρήση θετικού αυτοδιαλόγου ή τεχνικών περισπασμού. Ο διαλογισμός και το γιόγκα επίσης βοηθούν στην αποβολή αρνητικών σκέψεων και στη χαλάρωση των μυών.
Φροντίστε το σώμα σας και την εμφάνισή σας
Η κούραση και η αϋπνία προκαλούν ένταση. Εξασφαλίστε ικανοποιητικές ώρες ύπνου. Η άσκηση βοηθά στην απελευθέρωση ενδορφινών, οι οποίες δημιουργούν αίσθηση ηρεμίας και ευφορίας. Αξίζετε λίγο χρόνο μέσα στην εβδομάδα για να φροντίσετε την εμφάνισή σας.
Αξιοποιήστε την υποστήριξη φίλων και συγγενών
Μιλήστε για τα συναισθήματά σας σε κάποιο φιλικό πρόσωπο που θα σας κατανοήσει. Τηλεφωνήστε σε κάποια φίλη σας. Κανονίστε να βρεθείτε με φίλους και με τα παιδιά σε κάποιο πάρκο ή κάποιον παιδότοπο. Εμπιστευτείτε τον σύντροφό σας και ζητήστε του να αναλάβει για λίγο το παιδί και πηγαίνετε μια βόλτα. Μην ντραπείτε να ζητήσετε φύλαξη των παιδιών από θείους και παππούδες για μια έξοδο με τον σύντροφό σας.
Αναζητήστε βοήθεια από ειδικό
Αν βρίσκεστε σε μια φάση στη ζωή σας όπου χάνετε την ψυχραιμία σας συχνά ή και καθημερινά. Αν ο θυμός σας επηρεάζει τη σχέση σας με τον σύντροφό σας. Αν νιώθετε μόνιμα θλιμμένοι, ματαιωμένοι, απογοητευμένοι, γεμάτοι ενοχές και εξαντλημένοι και ότι τα παιδιά σας έχουν πάρει την ελευθερία σας και όλη σας την ενέργεια, με αποτέλεσμα να είστε συνέχεια θυμωμένοι μαζί τους, αδικείτε τα παιδιά σας και τον εαυτό σας.
Δρ. Μάριος Στρούθος, Παιδοψυχίατρος
Πηγή
