Ο Αυτισμός είναι μία σύνθετη νευροβιολογική διαταραχή που τυπικά διαρκεί καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής του ατόμου. Είναι μέρος μίας ομάδας διαταραχών γνωστή ως Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος (ASD). Σήμερα, 1 στα 50 άτομα διαγιγνώσκονται με αυτισμό, εμφανίζεται σε όλες τις φυλετικές, εθνικές και κοινωνικές ομάδες και είναι 4 φορές πιο πιθανό να εμφανιστεί σε αγόρια απ’ ότι κορίτσια. Τα άτομα με αυτισμό παρουσιάζουν δυσκολίες σε τρεις βασικούς τομείς;
- διαταραχή των κοινωνικών σχέσεων
- διαταραχή της κοινωνικής επικοινωνίας
- διαταραχή της κοινωνικής κατανόησης και φαντασίας
Ποια είναι τα βασικά συμπτώματα του αυτισμού;
Η σοβαρότητα των συμπτωμάτων ποικίλλει σε μεγάλο βαθμό, αλλά όλοι οι άνθρωποι με αυτισμό συνήθως έχουν κάποια βασικά συμπτώματα.
Βρεφική Ηλικία
- Αδιαφορία ή αποστροφή προς την τρυφερότητα
- Απουσία βλεμματικής επαφής, χαμόγελου
- Αδυναμία αντίδρασης στη φωνή των γονιών
- Μειωμένη κοινωνική αλληλεπίδραση
- Απουσία εκφράσεων στο πρόσωπο όταν το παιδί κοντεύει στην ηλικία των 12 μηνών
Πρώιμη Παιδική Ηλικία
- Μικρός βαθμός ή απουσία μίμησης
- Έλλειψη ενδιαφέροντος για παιχνίδια
- Προτίμηση μοναχικών δραστηριοτήτων
- Ασυνήθιστη ή καθόλου χρήση γλώσσας – επαναληπτική χρήση λέξεων
- Δεν χαιρετά αυθόρμητα, δεν κάνει «γεια» σε γνωστά άτομα
- Απουσία ανταπόκρισης όταν ακούει το όνομά του ή όταν το καλούν
- Υπερβολική ενασχόληση και ενθουσιασμός με συγκεκριμένα αντικείμενα όπως φώτα, λεπτομέρειες παιχνιδιών, σχέδια και αδιαφορία σε πράγματα που τραβούν το ενδιαφέρον των άλλων βρεφών.
- Η ποιότητα της κίνησής τους ή του τρόπου παιχνιδιού τους
- Έντονη αντίδραση στην αλλαγή πάνας ή όταν βρίσκονται σε ψηλή επιφάνεια για την αλλαγή (π.χ το κεφάλι φεύγει πίσω)
- Στερεοτυπικές σωματικές κινήσεις (επαναλαμβανόμενες κινήσεις των χεριών ή όλου του σώματος)
Παιδική Ηλικία
- Απουσία επίγνωσης και κατανόησης κανόνων
- Υπερευαισθησία ή υποευαισθησία σε αισθητηριακά ερεθίσματα (ήχο, φως, αφή)
- Ανώμαλη γλωσσική ανάπτυξη, που περιλαμβάνει αλαλία, ηχολαλία και ανωμαλίες ως προς την ένταση, τη συχνότητα και το ρυθμό της ομιλίας, σε σχέση με την απόδοση διαφορετικών νοημάτων λέξεων.
- Έλλειψη ενσυναίσθησης.
- Δυσκολία στην κατανόηση του ακροατή τους. Για παράδειγμα, ένα άτομο με αυτισμό μπορεί να μην κατανοεί ότι κάποιος χρησιμοποιεί χιούμορ.
- Ανάγκη για ομοιομορφία και ρουτίνα.
Οι διαταραχές αυτιστικού φάσματος συνήθως μπορούν να διαγνωστούν με αξιοπιστία από την ηλικία των 3, αν και η πρόσφατη έρευνα πάει την ηλικία διάγνωσης προς τα κάτω, τόσο νωρίς, όσο στην ηλικία των 6 μηνών. Συνήθως οι γονείς είναι αυτοί που παρατηρούν πρώτοι ασυνήθιστη συμπεριφορά στο παιδί τους. Ορισμένοι γονείς περιγράφουν ένα παιδί που διέφερε από την στιγμή της γέννησής του, ενώ άλλοι περιγράφουν ένα παιδί που εξελισσόταν κανονικά και μετά έχασε αυτές τις δεξιότητες. Οι παιδίατροι ίσως αρχικά να απορρίψουν τα σημάδια του αυτισμού, σκεπτόμενοι ότι το παιδί «θα προφτάσει» και ίσως συμβουλέψουν τους γονείς να «περιμένουν και θα δουν». Οι νέες μελέτες δείχνουν ότι όταν οι γονείς υποψιάζονται ότι κάτι δεν πάει καλά με το παιδί τους, συνήθως έχουν δίκιο. Αν ανησυχείτε για την ανάπτυξη του παιδιού σας, μην περιμένετε : μιλήστε σε κάποιον ειδικό για να εξεταστεί το παιδί σας για αυτισμό.
Αν το παιδί σας διαγνωστεί με αυτισμό, η πρώιμη παρέμβαση είναι κρίσιμη για να επωφεληθείτε στο μέγιστο από τις υπάρχουσες θεραπείες. Αν και οι γονείς μπορεί να ανησυχούν ότι θα κολλήσει στο νήπιο η ταμπέλα του «αυτιστικού», όσο πιο νωρίς γίνει η διάγνωση, τόσο πιο νωρίς μπορεί να ξεκινήσει η παρέμβαση. Προς το παρόν, δεν υπάρχουν κάποια αποτελεσματικά μέσα για να προλάβουμε τον αυτισμό, πλήρως αποτελεσματικές θεραπευτικές αγωγές, και καμία θεραπεία. Η έρευνα παρ’ όλα αυτά υποδηλώνει, ότι η πρώιμη παρέμβαση σε ένα κατάλληλο εκπαιδευτικό σκηνικό για τουλάχιστον δύο χρόνια στην προσχολική ηλικία μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικές βελτιώσεις για αρκετά νεαρά παιδιά με κάποια διαταραχή του αυτιστικού φάσματος. Μόλις διαγνωστεί ο αυτισμός, θα πρέπει να ξεκινήσει και η εκπαίδευση της πρώιμης παρέμβασης. Τα αποτελεσματικά προγράμματα εστιάζουν στην ανάπτυξη της επικοινωνίας, των κοινωνικών και γνωστικών δεξιοτήτων.
Marika Bantana
Λογοθεραπεύτρια
Κέντρο Παιδιού Εφήβου Οικογένειας
Μ. Ασίας 5, Πλ. Βούλας
Τηλ. 2130 367239 / 6944207307
