Τα παιδιά μπαίνοντας στην εφηβεία έρχονται αντιμέτωπα με δεκάδες αλλαγές στο σώμα και την ψυχοσύνθεσή τους και, μοιραία, δυσκολεύονται πολύ να συγκρατήσουν και να διαχειριστούν τις εκρήξεις θυμού, απογοήτευσης και -ας μην ξεχνιόμαστε- ορμονών.
Διεκδικώντας μια ισότιμη θέση ανάμεσα στους ενήλικες, αλλά έχοντας ακόμη σκέψη και… ταπεραμέντο παιδικό, ο μέσος έφηβος θα φωνάξει, θα βρίσει, θα κοπανήσει με οργή την πόρτα, θα βάλει τα ακουστικά του και δεν θα ξαναμιλήσει για ώρες, θα κλάψει γοερά επειδή κανείς δεν το καταλαβαίνει και θα αντιμετωπίσει τους γονείς του σαν αυταρχικούς μονάρχες με σαδιστικές τάσεις. Ο θυμός και οι εκρήξεις εκνευρισμού είναι φαινόμενα απόλυτα αναμενόμενα στην εφηβεία.
Τι πρέπει, όμως, να κάνουν οι γονείς, όταν γίνονται δέκτες των εφηβικών πυρών;
Δώστε του χώρο και χρόνο. Δεν χρειάζεται να είστε ετοιμοπόλεμοι και μαχητικοί κάθε φορά που το παιδί ξεσπά σε φωνές. Επιλέξτε προσεκτικά τις «μάχες» σας και, αν η μπόρα δεν είναι πολύ δυνατή, αφήστε την να περάσει αμαχητί. Θα φωνάξει, θα κλειστεί στο δωμάτιό του και -αν μη τι άλλο- όταν πεινάσει, θα βγει. Ενίοτε η μοναξιά και οι προσωπικές σκέψεις είναι οι καλύτεροι σύμβουλοι. Εξηγήστε στο παιδί ότι τα νεύρα του, είναι εναντίον του. Δώστε στο παιδί να καταλάβει γιατί οι φωνές και οι προσβολές που ενδεχομένως εκτοξεύει είναι ξεκάθαρα εναντίον του. Εξηγήστε του, ότι μ’ αυτή τη συμπεριφορά, χάνετε την εμπιστοσύνη σας σ’ αυτό και, ως εκ τούτου, την διάθεσή σας να παραχωρήσετε προνόμια. Καταστήστε σαφές ότι δεν πρόκειται για κάποιο παιχνίδι εξουσίας, αλλά για απλή λογική που ισχύει σε κάθε ενήλικη σχέση.
Μπορείτε, επί παραδείγματι, να του πείτε ότι «Αν συμπεριφέρεσαι έτσι, δεν μπορώ να σε αντιμετωπίσω σοβαρά και να σου επιτρέψω να κάνεις αυτό που μου ζητάς». Μιλήστε του ανοιχτά για το πώς σας επηρεάζει η συμπεριφορά του Δεν εννοούμε να γίνεται δραματικοί -πόσο μάλλον να προσπαθήσετε να «φορτώσετε» το γιο ή την κόρη σας με ενοχές- αλλά να ομολογήσετε την ειλικρινή σας ενόχληση και στενοχώρια, όταν γίνεστε αποδέκτες φωνών ή προσβολών. Για παράδειγμα: «Όποιος κι αν μου μιλούσε μ’ αυτό τον τρόπο, θα με έκανε να στενοχωρηθώ. Μου είναι πολύ δύσκολο όταν μου συμπεριφέρεσαι έτσι. Σκέψου το.» Χιούμορ: Ένας άσσος στο μανίκι σας.
Το παιδί σας είναι αρκετά μεγάλο για να καταλάβει τη λεπτή ειρωνεία, αλλά και για να «σκάσει» ένα χαμόγελο όταν χρησιμοποιήσετε χιούμορ για να αποφορτίσετε την κατάσταση. Αν αρχίσει να μιλάει άκομψα και χοντροκομμένα, λέγοντας κακίες με τόνο σκληρό, μπορείτε να του πείτε χαμογελαστά «Ποιος είσαι και τι έκανες στον γιο μου;» ή οτιδήποτε πιστεύετε ότι είναι ικανό να αποσυμφορήσει κάπως το κλίμα. Θέστε ερωτήματα και επικαλεστείτε τη λογική του. Διατηρώντας την ψυχραιμία σας, προσπαθήστε να κατευθύνετε στον σωστό δρόμο τη σκέψη του.
Ρωτήστε το «Σου αρέσει ο εαυτός σου, όταν μιλάς έτσι;» ή «Πιστεύεις ότι εσύ θα άφηνες την 14χρονη κόρη σου να πάει μόνη της εκδρομή;» ή «Εσύ θα μιλούσες/ θα διαπραγματευόσουν με κάποιον που συμπεριφέρεται όπως εσύ σε ‘μένα αυτή τη στιγμή;». Όσο δύσκολο κι αν είναι, προσπαθήστε να μην είστε εριστικοί και ειρωνικοί.
της Ελπίδας Γεωργακοπούλου
Συμβουλευτική Ψυχολόγος εφήβων- ενηλίκων-οικογένειας
Ειδική Διατροφολόγος εφήβων – ενηλίκων Γλυφάδα
Τηλ. 6944544636
