Την ετοιμάσαμε και φέτος την Κυρά Σαρακοστή μας, ένα έθιμο που έχουμε ανακαλύψει τα τελευταία χρόνια και το έχουν λατρέψει τα παιδιά μου, γιατί είναι ακόμα μια αφορμή να δημιουργήσουν, να διασκεδάσουν και να περάσουμε ποιοτικό χρόνο μαζί. Φέτος ο Κωνσταντίνος μου, την έφτιαξε εντελώς μόνος του, χωρίς την παραμικρή βοήθεια από εμένα και τον αδερφό του, ο οποίος τον επέβλεπε και έπαιζε με το ζυμαράκι. Παράλληλα, τους αφηγήθηκα την ιστορία της Κυρά Σαρακοστής, πόσο σημαντικό είναι να τηρούμε τα έθιμα και τις παραδόσεις μας και πόσο ευλογημένοι και τυχεροί είμαστε που ζούμε σε μια χώρα γεμάτη από παραδόσεις!
Υλικά: 3 κούπες αλεύρι, 1 κούπα αλάτι, 1 κούπα νερό και γαρύφαλλο για τη διακόσμηση.
Εκτέλεση: Βάζετε όλα τα υλικά μαζί μέχρι να γίνει μια σφιχτή ζύμη.
Σχηματίζετε την Κυρά Σαρακοστή όπως θέλετε, την τοποθετείτε σε λαδωμένο ταψί ή σε αντικολλητό χαρτί και την ψήνετε στους 170 βαθμούς για μισή ώρα περίπου, μέχρι να πάρει χρώμα.
ΠΡΟΣΟΧΗ! ΔΕΝ ΤΡΩΓΕΤΑΙ!
Το έθιμο της κυρά-Σαρακοστής είναι από τα παλιότερα έθιμα που σχετίζονται με τη γιορτή του Πάσχα. Χρησίμευε πάντα ως ημερολόγιο για να μετράμε τις εβδομάδες από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι τη Μεγάλη Εβδομάδα, καθώς η κυρά-Σαρακοστή έχει 7 πόδια, ένα για κάθε εβδομάδα της περιόδου της Σαρακοστής.
Η κυρά-Σαρακοστή, στις περισσότερες περιοχές, ήταν μια χάρτινη ζωγραφιά, που απεικόνιζε μια γυναίκα, που έμοιαζε με καλόγρια, με 7 πόδια, σταυρωμένα χέρια γιατί προσεύχεται, έναν σταυρό γιατί πήγαινε στην εκκλησία και χωρίς στόμα γιατί νηστεύει. Στο τέλος κάθε εβδομάδας, αρχής γενομένης από το Σάββατο μετά την Καθαρά Δευτέρα, της έκοβαν ένα πόδι. Το τελευταίο το έκοβαν το Μεγάλο Σάββατο. Αυτό το κομμάτι χαρτί το δίπλωναν καλά και το έκρυβαν σε ένα ξερό σύκο ή καρύδι (περιοχή της Χίου), το οποίο τοποθετούσαν μαζί με άλλα. Όποιος το έβρισκε θεωρούνταν τυχερός και γουρλής. Σε κάποιες περιοχές, το έβδομο πόδι το τοποθετούσαν μες στο ψωμί της Ανάστασης και όποιος το έβρισκε του έφερνε γούρι.
Σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, η κυρά-Σαρακοστή φτιάχνεται από ζυμάρι με απλά υλικά και, κυρίως, πολύ αλάτι για να μη χαλάσει. Εξάλλου, δεν τρωγόταν, αφού χρησιμοποιούνταν ως ημερολόγιο. Αλλού πάλι, την έφτιαχναν από πανί και τη γέμιζαν με πούπουλα.
Στον Πόντο, η κυρά-Σαρακοστή ήταν μια πατάτα ή ένα κρεμμύδι που το κρεμούσαν απ’ το ταβάνι και πάνω του είχαν καρφωμένα επτά φτερά κότας, ώστε να αφαιρούν ένα φτερό κάθε εβδομάδα. Εκεί το έθιμο ονομάζεται «Κουκουράς», ο οποίος είναι και ο φόβος των παιδιών!
Για το έθιμο της κυρα-Σαρακοστής έχουν γραφτεί οι παρακάτω στίχοι:
Την κυρά Σαρακοστή
που ‘ναι έθιμο παλιό
οι γιαγιάδες μας τη φτιάχναν’
με αλεύρι και νερό.
Για στολίδι της φορούσαν
στο κεφάλι ένα σταυρό
μα το στόμα της ξεχνούσαν
γιατί νήστευε καιρό.
Και τις μέρες τις μετρούσαν
με τα πόδια της τα επτά
κόβαν’ ένα τη βδομάδα
μέχρι να ‘ρθει η Πασχαλιά.
Καλή Σαρακοστή με υγεία και όμορφες στιγμές!
της Έφης Αργυροπούλου
Δημοσιογράφος, αρθρογράφος, συγγραφέας και blogger του Working Moms.
