Μετά τη γέννηση του νεογνού, ο μαστός προσφέρει το πρώτο πολύτιμο γεύμα, το πρωτόγαλα. Το πρωτόγαλα ή πύαρ αποτελεί την τροφή του νεογνού τις πρώτες 2-3 ημέρες της ζωής του και σταδιακά δίνει τη θέση του στο γάλα της εγκατεστημένης γαλουχίας (το αναφερόμενο ως ώριμο γάλα).
Αποτελεί την ιδανική πρώτη τροφή του νεογέννητου, καθώς είναι εύπεπτο και έχει καθαρτικές ιδιότητες που βοηθούν το νεογέννητο να αποβάλλει το μηκώνιο και να απεκκρίνει την πλεονάζουσα χολερυθρίνη, προλαμβάνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο το νεογνικό ίκτερο.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), κάθε νεογέννητο θα πρέπει να λάβει το πρωτόγαλα και να θηλάσει μέσα στην πρώτη ώρα μετά τον τοκετό ή όσο το δυνατόν πιο άμεσα. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, εκτός από την επαφή με τη μητέρα του, ξεκινά η θρέψη και η ανοσοποίησή του. Tο πρωτόγαλα χαρακτηρίζεται ως το πρώτο και μόνο απολύτως φυσικό και ασφαλές εμβόλιο για το νεογνό.
Το πρωτόγαλα έχει κιτρινωπή όψη και λεπτή υφή, χαμηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά και υψηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες, πρωτεΐνες και αντισώματα. Στο πρωτόγαλα περιέχονται μεγάλες ποσότητες της εκκριτικής ανοσοσφαιρίνης Α (IgA), η οποία παρέχει στο νεογνό προστασία του βλεννογόνου του ρινοφάρυγγα και των πνευμόνων, θωρακίζοντάς το τοπικά από τη διείσδυση ιών και βακτηριδίων. Επιπλέον, το πρωτόγαλα έχει υψηλή περιεκτικότητα σε λευκά αιμοσφαίρια, τα οποία φονεύουν παθογόνα βακτήρια και ιούς. Ο ανοσοποιητικός ρόλος του πρωτογάλακτος συμπληρώνεται από την προστατευτική δράση του στο γαστρεντερικό σύστημα του νεογέννητου, δημιουργώντας ένα φραγμό που εμποδίζει τη διείσδυση βλαπτικών παραγόντων.
Η ποσότητα του πρωτογάλατος είναι μικρή αλλά αρκετή, αναλογιζόμενοι ότι η περιεκτικότητα του στομάχου ενός νεογνού δεν ξεπερνά τα 5-7 ml. Εκτός αυτού, ο μικρός όγκος του επιτρέπει στο νεογνό να μάθει να συντονίζει τις θηλαστικές κινήσεις, την κατάποση και την αναπνοή, ενώ δεν επιβαρύνει τους ανώριμους νεογνικούς νεφρούς.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ,στην αρχή της γαλουχίας, τα συχνά και μικρά γεύματα είναι απαραίτητα για να εξασφαλιστεί η ενεργοποίηση του μαστού και να προκληθεί η παραγωγή του γάλακτος των επόμενων ημερών. Η ποσότητα του μητρικού γάλακτος εξαρτάται από τη ζήτηση, δηλαδή όσο περισσότερο θηλάζει το βρέφος, τόσο περισσότερο παράγεται.
Μπέττυ Χαβέλα
IBCLC- Διεθνώς Πιστοποιημένη Σύμβουλος Γαλουχίας
Νοσηλεύτρια Π.Ε, Παιδιατρική Νοσηλευτική MSc,
Κιν : 6932298061
E-mail : bettychav@yahoo.gr
Μπέττυ Χαβέλα – IBCLC /Σύμβουλος Μητρικού Θηλασμού
