Πριν μερικές μέρες επισκέφτηκα για πρώτη φορά το Προσχολικό Κέντρο-Νηπιαγωγείο Froelen Polka, σε μια πανέμορφη τοποθεσία και σ΄ένα χώρο που θυμίζει παιδική χαρά, πάρκο, δάσος, οτιδήποτε έχει σχέση με διασκέδαση και ελεύθερο παιχνίδι, παρά σχολείο.
Είχα την χαρά και την τιμή να γνωρίσω και από κοντά την ιδιοκτήτρια του ονειρικού και ιστορικού αυτού εκπαιδευτηρίου, αφού φέτος κλείνει 40 χρόνια λειτουργίας, την κυρία Froelen Stathopoulou και να της κάνω κάποιες πολύ σημαντικές ερωτήσεις που ενδιαφέρουν όλες τις μαμάδες, ειδικά αυτή την περίοδο που πολύ σύντομα θα ξεκινήσουν οι αιτήσεις και οι εγγραφές μέσω ΕΣΠΑ και κατά συνέπεια η αναζήτηση του σωστού παιδικού σταθμού. Ο παιδικός σταθμός είναι το δεύτερο σπίτι του παιδιού μας, ένας χώρο που περνάει τη μισή του μέρα, ειδικά τα παιδιά που οι γονείς τους εργάζονται πολλές ώρες και δεν έχουν βοήθεια από συγγενικά πρόσωπα. Είναι ένας χώρος που είναι ορόσημο για την ανάπτυξή του, γιατί ότι ερεθίσματα παίρνει από τον παιδικό σταθμό θα το ακολουθήσουν και στην υπόλοιπη ζωή του.
Γι’ αυτό εμείς οι μαμάδες πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικές όταν μπούμε στην διαδικασία να αναζητήσουμε τον κατάλληλο παιδικό σταθμό για το παιδί μας!
1) Ποιο θεωρείτε είναι το πρώτο και βασικό κριτήριο για την επιλογή του σωστού παιδικού σταθμού από τους γονείς;
Δυστυχώς η κρίση τα τελευταία χρόνια αναγκάζει αρκετούς εργαζόμενους γονείς, πολλές φορές να έχουν ως πρώτο κριτήριο για την επιλογής τους το οικονομικό.
Κατά την άποψή μας, η σωστή επιλογή ενός Βρεφονηπιακού ή Παιδικού Σταθμού, που είναι επένδυση για το μέλλον του παιδιού της προσχολικής ηλικίας, θα πρέπει να είναι αρχικά, επιλογή και επίσκεψη σε τουλάχιστον δύο ή τρεις Παιδικούς Σταθμούς όπου εκεί, θα υπάρξει προσωπική γνωριμία και ενημέρωση για τη λειτουργία του χώρου. Έτσι ο γονιός θα έχει τη δυνατότητα να διαμορφώσει άποψη, να συγκρίνει, να αξιολογήσει βάσει τα θέλω του και μετά να αποφασίσει με πολλαπλά κριτήρια. Άλλο ένα σημαντικό στοιχείο είναι η δυνατότητα ξενάγησης των χώρων που λειτουργούν τα παιδιά, γνωριμία και επικοινωνία με τις παιδαγωγούς μα πάνω από όλα η ασφάλεια και η θετική αίσθηση που σου αφήνει ο χώρος με την πρώτη αυτή γνωριμία.
2) Τι πρέπει οι γονείς να ελέγξουν στον παιδικό που θα απευθυνούν για να είναι σίγουροι ότι το παιδί τους είναι σε ένα ασφαλές περιβάλλον;
Οι αυστηροί κανόνες που πρέπει να τηρούνται από κάθε χώρο που φιλοξενεί παιδιά είναι η βάση για μια σωστή επιλογή. Τα μέτρα που παίρνει κάθε σχολείο για να προστατεύει τα παιδιά μέσα και έξω από το χώρο είναι βασική προϋπόθεση και αρχή για την ασφαλή καθημερινότητα του παιδιού στο σχολειό του.
Μέτρα πρόληψης για ατυχήματα, ενημερωμένο φαρμακείο, έπιπλα χωρίς αμυχές, αντικείμενα και παιχνίδια που δεν διατρέχουν κίνδυνο να τραυματίσουν κάποιο παιδί και φυσικά παιδαγωγοί και διεύθυνση κατάλληλα καταρτισμένοι με επαρκή αντανακλαστικά και την αναγκαία εκπαίδευση να αντιμετωπίσουν οποιοδήποτε περιστατικό, αποτελούν βασικά στοιχεία της ασφάλειας του χώρου.
Όλα τα παραπάνω θα πρέπει να βρίσκονται κάτω από την “ομπρέλα” αλλά και την συμβουλή τόσο του Παιδιάτρου όσο και του Τεχνικού Ασφαλείας.
3) Πόσο σημαντική είναι η βδομάδα προσαρμογής και πως ακριβώς την εφαρμόζεται εσείς στο «πόλκα – φροέλεν»;
Η Εβδομάδα ένταξης και προσαρμογής μικρών και μεγάλων, την πρώτη εβδομάδα του Σεπτέμβρη έχει καθιερωθεί εδώ και πολλά χρόνια στο προσχολικό μας κέντρο με ιδιαίτερα θετικά αποτελέσματα. Ξεκινάμε σταδιακά με απογευματινή προσαρμογή του παιδιού παρέα με το γονιό και συνεχίζουμε με ολιγόωρα πρωινά χτίζοντας τη γνωριμία του παιδιού στο νέο περιβάλλον του, μα πάνω απ’ όλα την εμπιστοσύνη του γονιού για να “απελευθερώσει” με τη σειρά του το ίδιο του το παιδί, που είναι και το ζητούμενο για να πετύχουμε μια σωστή ένταξη στα νέα δεδομένα της προσχολικής ζωής. Η κορύφωση έρχεται με ένα απόγευμα ενημέρωσης προς όλους τους γονείς από τους επιστημονικούς μας συνεργάτες όπου κερδίζουμε την εμπιστοσύνη και κλείνουμε τυχόν “κενά” ή και απορίες με τους γονείς στηρίζοντας, κατευθύνοντας, επικοινωνώντας και κάνοντας … την καλή αρχή που είναι το “..ήμισυ του παντός”.
4) Tι μεθόδους διαπαιδαγώγησης εφαρμόζεταιστο «πόλκα – φροέλεν»;
Μέχρι σήμερα το λεγόμενο Παιδαγωγικό πρόγραμμα δεν έχει θεσμικά καθιερωθεί. Επομένως έγκειται στην εμπειρία, στηγνώση, ευαισθησία, μεράκι, φιλοσοφία, όραμα, αγάπη των Υπευθύνων και των Στελεχών – Συνεργατών του χώρου.
Το “Πόλκα – Φροέλεν” από την ίδρυσή του, έχει ως βάση την ολιστική προσέγγιση στην Διαπαιδαγώγηση των δράσεων ανάλογα με την ηλικία στους ανάλογους τομείς ανάπτυξης. Αυτό επιτυγχάνεται μέσα από την Σωκρατική αντίληψη της μαιευτικής τεχνικής. Στο παιδί όταν δίνεις χώρο και χρόνο σου αποκαλύπτεται, ώστε να μπορείς να συνεργαστείς μαζί του με ανάλογες παιδαγωγικές τεχνικές! Τις τεχνικές αυτές λοιπόν, τις εφαρμόζουμε, πάντα σε συνδυασμό με το χαρακτήρα, την ηλικία και τον συναισθηματικό κόσμο του παιδιού.
Τα παιδιά κοντά μας, μαθαίνουν καθημερινά μέσα από το παιχνίδι και τη δημιουργική μάθηση! Μέσω του παιχνιδιού τα παιδιά εξερευνούν τον περιβάλλον τους, πειραματίζονται να ανακαλύψουν προβλήματα και προσπαθήσουν να τα λύσουν, αξιοποιούν την περιέργεια τους και μεγαλώνουν σ΄ ένα περιβάλλον γεμάτο «αγάπη παντού», όπως άλλωστε είναι και η ονομασία της ομάδας των Συνεργατών μας! «Στάζουμε» αγάπη σε ό,τι κάνουμε, στις πράξεις μας, στη χροιά της φωνής μας, στο παιδαγωγικό πρόγραμμα που οργανώνουμε, στο βλέμμα μας, στην αγκαλιά μας.
5) Ποια πιστεύετε ότι είναι η κατάλληλη ηλικία για να ξεκινήσει ένα παιδί στον παιδικό σταθμό;
Τα προσχολικά κέντρα δεν είναι σχολείο με συγκεκριμένη ημερομηνία έναρξης και λήξης. Παρ’ όλο που παραδοσιακά ο Σεπτέμβρης παραμένει ως μήνας ένταξης των παιδιών στο νέο τους περιβάλλον, εμείς ως έμπειροι παιδαγωγοί για την ηλικία ενός έτους και κάτω συστήνουμε στους γονείς, τα παιδιά αυτά να ξεκινούν την Άνοιξη. Ο λόγος είναι γιατί εύλογα την Άνοιξη έχουμε λιγότερες ιώσεις και φυσικά τα παιδιά εντάσσονται σε μια έτοιμη ομάδα που προσφέρει περισσότερη ηρεμία και ισορροπία, γεγονός που τα βοηθάει να ενταχθούν πιο γρήγορα.
6) Μέχρι πόσα παιδιά πρέπει να αποτελείται η τάξη και τι προσόντα πρέπει να έχει ένα βρεφονηπιοκόμος; Μιλήστε μας για τους δικούς σας βρεφονηπιοκόμους πώς τους επιλέγετε και τι προσόντα πρέπει να έχουν για να είναι κατάλληλοι;
Η παιδαγωγική διαδικασία δεν λειτουργεί ως τάξη. Λειτουργεί ως Ομάδα.Οι μηχανισμοί της ομάδας έχουν χαρακτηριστικά αγωγής και όχι εκπαίδευσης (εδώ βρίσκεται και η σύγκρουση με τον Υπουργό Παιδείας). Επομένως μία ομάδα ηλικίας 3-4 χρονών δεν πρέπει να έχει περισσότερα από 15 με 16 παιδιά και όχι λιγότερα από 10.
Αυτό όμως, στο χώρο μας από ιδρύσεως μας έχει μία προϋπόθεση την παρουσία και άλλων καθημερινών δρώμενων με διαφορετικές ειδικότητες.
Αυτές αφορούν την άλλη γλώσσα, την μουσικοκινητική, τον αθλητισμό, το μπαλέτο, την κολύμβηση, το καράτε, τη μουσική, το εργαστήρι για εικαστικές αγγειοπλαστικές χειροτεχνικές δημιουργίες καθώς και το ελεύθερο παιχνίδι στον κήπο. Η ελεύθερη έκφραση του παιδιού μέσα από το παιχνίδι είναι απαραίτητη για την εξέλιξη του παιδιού.
Παράλληλα οι διαφορετικές ειδικότητες στο χώρο δίνουν τη δυνατότητα αλλά και το χρόνο στην παιδαγωγό να λειτουργήσει και μεμονωμένα σε περιπτώσεις παιδιών που χρειάζονται επιπρόσθετη προσπάθεια. Έτσι επιτυγχάνουμε σημαντικά αποτελέσματα για την πιο γρήγορη ενσωμάτωση των παιδιών στην ομάδα αξιοποιώντας τα ταλέντα αλλά και την προσωπικότητά τους.
Θεωρούμε δεδομένο ότι οι γνώσεις, τα μεταπτυχιακά, τα ιδιαίτερα ταλέντα, αποτελούν προϋπόθεση στην αρχική επιλογή των παιδαγωγών για να συνεργαστούμε μαζί τους. Εκείνο όμως που ξεχωρίζει στην επιλογή μας είναι το κέφι, το μεράκι, ο εθελοντισμός και η αγάπη. Η ομάδα “αγάπη παντού” και το έργο της είναι η έμπρακτη απόδειξη της διάρκειά μας στο χώρο της Προσχολικής Αγωγής.
7) Το θεατρικό αλλά και το ελεύθερο παιχνίδι πόσο σημαντικά είναι για την ανάπτυξη των παιδιών; Πιστεύετε ότι πρέπει να χρησιμοποιούνται σαν εργαλεία εκπαίδευσης σε όλους τους παιδικούς σταθμούς;
Το θεατρικό παιχνίδι είναι μια παιδαγωγική προσέγγιση στην οποία εμείς είχαμε δύο τυχερά αστέρια.
Το ένα ήταν ο σύντροφός μου και σύζυγος, ο οποίος μεταξύ των άλλων σπουδών ολοκλήρωσε πολυετείς σπουδές στο θέατρο και γνώρισε σε βάθος την σπουδαιότητα, μοναδικότητα και την αξία του θεάτρου ως ερέθισμα σ’ αυτές τις ηλικίες και πριν σαράντα χρόνια αποτελούσε την πρωτοπόρα βάση στην καθημερινότητά μας.
Το δεύτερο ήταν η γνωριμία μας αρχές του 1980, με αφορμή ανάλογες δράσεις του εμπνευστή, παιδαγωγού, καθηγητή του θεατρικού παιχνιδιού κου Λάκη Κουρετζή, ο οποίος για πολλά χρόνια ήταν μόνιμος συνεργάτης, ενώ πλέον λειτουργεί ως εκπαιδευτής των συνεργατών μας.
Το ελεύθερο παιχνίδι είναι η αποκάλυψη του παιδιού, τεράστια η αξία του με μία προϋπόθεση, ο παιδαγωγός να μπορεί να παρατηρεί, όχι απλά να βλέπει για να ερμηνεύει σωστά την εξέλιξη του παιδιού.
8) Πόσο σημαντικοί είναι οι κανόνες υγιεινής σε ένα σχολείο με μικρά παιδιά;
Οι κανόνες υγιεινής είναι ένα σημαντικό κεφάλαιο που μας αφορά όλους και κυρίως τα παιδιά. Για το λόγο αυτό τα παιδιά εκπαιδεύονται από τη βρεφική τους ηλικία και τους εφαρμόζουν στην καθημερινότητα τους.
9) Τι διατροφολόγιο απαιτεί να έχει ένας σωστός παιδικός σταθμός, ώστε οι γονείς να είναι ήσυχοι ότι τα παιδιά τους τρέφονται σωστά;
Το διατροφολόγιο με την πρόσφατη υπουργική απόφαση 11828 / 4 -4- 2017 δίνεται ως οδηγός σε όποιον δεν είχε εφαρμόσει βασικούς διατροφικούς κανόνες.
Εμείς είχαμε πάντα συνεργάτη την διατροφολόγο και παιδαγωγό, κα Ρένα Μαραζιώτη, Διευθύντρια του Ινστιτούτου Μεσογειακής Διατροφής, η οποία μας μύησε πολύ νωρίς για την αξία της μεσογειακής διατροφής και παραμένει μέχρι τώρα υπεύθυνη για αυτό, μαζί με την παιδίατρο μας. Η έμπειρη διαπιστευμένη μαγείρισσα μας είναι αρμόδια για την τήρησή του.
10) Ο παιδίατρος και ο παιδοψυχολόγος πόσο σημαντικοί συνεργάτες είναι και γιατί δεν πρέπει να λείπουν από τους παιδικούς σταθμούς;
Για εμάς ο παιδίατρος, ο παιδοψυχολόγος και ο κοινωνικός λειτουργός μέσα στον Παιδικό σταθμό λειτουργούν όπως η καρδιά και το στομάχι στον άνθρωπο. Είναι δηλαδή τα ζωτικά όργανα ενός ποιοτικού παιδαγωγικού κέντρου που η απουσία τους ή η ανεπάρκεια τους είναι αδικαιολόγητα.
Αν συμφωνήσουμε ότι ένα από τα βασικά πλεονεκτήματα που προσφέρει ο Παιδικός Σταθμός είναι η κοινωνικοποίηση, αγανακτώ, λυπάμαι,στεναχωριέμαι όταν βλέπω συναδέλφους να κρύβονται στο μικροσκόπιο τους, να απέχουν από τα συλλογικά όργανα και να μην ανταποκρίνονται στο κάλεσμα για σεμινάρια, ημερίδες, συνέδρια, πολιτιστικά κοινωνικά και περιβαλλοντικά δρώμενα.
Όταν συμβαίνει αυτό βάζω πολλά ερωτηματικά για την ποιοτική παιδαγωγική δράση η οποία είναι μόνο κατά δήλωσή ένα ακόμα στοιχείο όπου οι γονείς οφείλουν να το έχουν υπόψη στην επιλογή τους.
Κλείνοντας θα ήθελα να τονίσω την ανάγκη συνεργασίας ισοσκελούς και ισόπλευρου τριγώνου μεταξύ παιδιού, γονιού και σχολείου και να συμβουλέψω τους γονείς να βρίσκονται πάντα κοντά στα καλέσματα του σχολείου που έχουν εμπιστευτεί.
Σας ευχαριστώ που μου δώσατε την ευκαιρία να μοιραστώ μαζί σας την εμπειρία των 40 χρονών.
της Έφης Αργυροπούλου
Δημοσιογράφος, αρθρογράφος, συγγραφέας και blogger του Working Moms.
